Stardust Solutions adlı ABD’li bir şirket, “un kadar güvenli” olduğunu iddia ettiği parçacıklarla Güneş ışığını azaltmak istiyor. Şirket yakında açık hava testlerine başlayacak.
ABD merkezli jeomühendislik girişimi Stardust Solutions, Güneş ışığını azaltmayı hedefleyen teknolojiler geliştirmek üzere 60 milyon dolar yatırım topladı.
Şirket "güneş jeomühendisliği" (solar geoengineering) diye bilinen bir fikri temel alıyor. Bu fikrin arkasında da atmosferdeki sera gazlarının neden olduğu ısınmayı azaltmak için Dünya'ya ulaşan Güneş ışığı miktarını azaltma hedefi var.
Ancak bu yöntemin potansiyel riskleri konusunda büyük bir fikir ayrılığı mevcut.
Bazı uzmanlar, iklim sistemine bu şekilde müdahale etmenin çevresel ve toplumsal sonuçlarının bilinmediğini belirtiyor. Yöntemi savunanlar ise risklerin bulunduğunu ama iklim krizi son derece ciddi boyuta ulaştığı için risk almak gerektiğini söylüyor.
Bu tür projeler genellikle üniversiteler veya kâr amacı gütmeyen kuruluşlar tarafından araştırılıyordu. Ancak son yatırımın tamamen özel bir şirkete gitmesi tartışma yarattı.
GÜNEŞ NASIL KARARTILIR? Kamuoyunca en çok tartışılan yöntem, Güneş ışığını uzaya geri yansıtmak için atmosfere partiküller püskürtmek. Bu yöntem hava araçlarıyla atmosferin stratosfer katmanına çeşitli gaz ve partiküllerden oluşan ince bir sis yaymak anlamına geliyor. Bazı bilim insanları bu sayede Güneş ışığının bir kısmının uzaya geri yansıyacağına ve gezegenin soğuyacağına inanıyor. Bu bağlamda en çok dile getirilen madde ise kükürt dioksit. Ancak birçok uzman bu fikre karşı çıkıyor. Atmosfere salınacak kükürt dioksitin çevre ve insan sağlığı üzerinde zararlı etkileri olabileceği dile getiriliyor.
Öte yandan kükürt dioksite alternatif gazlar da tartışma konusu. AÇIK HAVA TESTLERİNE BAŞLAYACAK
İsrail hükümetine çalışan fizikçi ve Stardust Solutions CEO’su Yanai Yedvab, Politico’ya yaptığı açıklamada, “milyonlarca ton ölçeğinde üretilebilecek, düşük maliyetli ve un kadar güvenli” yeni bir parçacık türü üzerinde çalıştıklarını söyledi.
Yedvab, nisan ayında yaklaşık 18 kilometre yükseklikte açık hava testlerine başlamayı planladıklarını da aktardı. Denemelerde, modifiye edilmiş bir uçaktan bu yeni parçacıkların salınması öngörülüyor.
Şirket, doğada volkanik patlamalardan sonra gözlemlenen soğutma etkisinden ilham alıyor. Büyük patlamalarda atmosfere yayılan sülfat aerosolleri, Güneş ışığını kısmen engelleyerek küresel sıcaklıkları yıllarca düşürebiliyor.
SESSİZ SEDASIZ DENEYLER YAPILMIŞTI Giderek büyüyen bu tartışmalı alanda, bazı deneylerin gizli ya da halktan habersiz şekilde yürütülmesi de kamuoyunda tepkiye ve komplo teorilerine zemin hazırlıyor. Geçen yıl Kaliforniya'nın Alameda şehrinde, Washington Üniversitesi’nden bilim insanları, kamuya açıklama yapmadan “bulut parlaklığı” deneyine başlamıştı. Amaç, atmosferdeki bulutlara küçük parçacıklar enjekte ederek güneş ışığını daha fazla yansıtmalarını sağlamaktı. Ancak yerel yöneticiler deneyden haberdar olunca, olası yan etkiler nedeniyle projeyi derhal durdurmuştu. ABD’li aşırı sağcı Temsilci Marjorie Taylor Greene, temmuz başında Teksas’ta meydana gelen ölümcül sel felaketini hiçbir kanıt göstermeden bu tür projelere bağlamış ve ardından “hava modifikasyonu”na ilişkin bir yasa tasarısı sunmuştu. Bilim dünyasının önemli bir kısmı ise Güneş’i karartmanın çözüm değil, yalnızca geçici bir önlem olabileceğini düşünüyor. Fosil yakıtların kullanımının azaltılması gibi iklim değişikliğinin temel nedenlerine odaklanmak gerektiğini savunuyorlar.
Ayrıca, böyle bir müdahalenin yol açabileceği bilinmeyen yan etkilerin, faydalarından daha büyük zararlara yol açabileceğine dikkat çekiyorlar.
Misafirler için gizlenen link, görmek için
Giriş yap veya üye ol.
