Yeni bir ANAYASA yapalım mı?

Yapmasına yapalım da nerede? Almanya`da mı yoksa Türkiye`de mi?

***

Önce kısa bir özetleme yapalım:

Anayasa olgusu 1876 yılında Osmanlı İmparatorluğu`nda başlıyor. Ve 1921, 1924, 1961, 1982 anayasalarıyla sürüyor. Toplamda 5 anayasa geçerli olmuş. Son anayasanın, 1982 anayasasının yaklaşık 2/3`si değiştirilmiş...

Önce Kutsal Roma İmparatorluğu`nun bir parçası olan, daha sonra Alman İmparatorluğu olarak tarihte yerini alan ve akabinde Almanya adını alan devletin son devlet formu Federal Almanya Cumhuriyeti. FAC`nin anayasası 23 mayıs 1949 yılında o zamanki başkenti olan Bonn`da kabul edilmiştir ve 4 sac ayağı üzerine inşa edilmiştir: Demokrasi, Federalizm, Hukuk Devleti ve Sosyal Devlet. 202 maddeden oluşan Alman Anayasası`nın tanımı anayasa değil ``Temel Kanun``dur (Grundgesetzt) ve 2024 yılında 75. Yılı kutlanmaktadır. Dünyanın sayılı anayasalarından birisi olan bu ``Temel Kanun`` 2/3 çoğunlukla olmak kaydıyla 60 defa değiştirilmiştir. Bu anayasanın 79ncu maddesine göre, ilk 20 madde değiştirilemez. Alman anayasasının özü Özgürlük, Eşitlik ve İnsan Onuru`ndan ibarettir.



***

Anayasa demek, hem genel geçer üniversal değerlerin ve hem de yerel değerlerin harmanlandığı ana kanun/lar demek...

Bu bağlamda, T.C. Devletinin Anayasası`nın ilk 4 maddesi çok bağlayıcı ve belirleyicidir. Değiştirilemez, değiştirilmesi teklif edilemez.

Almanya Federal Cumhuriyeti Anayasası (Grundgesetzt) de üniverselle yereli içeriyor. Bir giriş maddesi (1. Madde`si) var ki dünyaya örnek olacak kalibrede, derinlikte: ``Menschenwürde ist unantastbar.`` (İnsan onuru dokunulmazdır.) İnsan onuru diyor, Alman yurttaşların onuru demiyor... Yerliler demiyor, göçmenler de demiyor...



***

Özelinde de genelinde de şunu rahatlıkla dile getirebiliriz: Federal Almanya Cumhuriyeti Anayasası dünyanın sayılı ve en iyi anayasalarından birisidir.

Bu nedenledir ki, eğer Türkiye`de yeni bir anayasa yapılacaksa Alman Anayasası örnek alınabilir. Tabi ki güçler ayrılığı uygulanmak kaydıyla... Anayasa Mahkemesi`nin bağımsızlığına saygı duymak kaydıyla.

***

Almanya`da Anayasa (Grundgesetzt: Temel Kanun) 75 yaşında ve fevkalade iyi işliyor. Bu sadece Alman Anayasası`nın çok iyi hazırlanmış olmasından kaynaklanmıyor. Anayasa`yı (Grundgesetzt) çok iyi uygulayan, yapılan başvuruları çok iyi inceleyerek başvuru nedenini, kanun veya şikayetin anayasayla uyumlu olup olmadığını ele alıp bağlayıcı bir şekilde karara bağlayan Anayasa Mahkemesi.



***

Türkiye`de ise durum başka. 1980`li yıllarda %93 ile kabul edilen anayasanın üçte ikisi zaten değişmiş durumda. Kalan maddeler 12 eylül paşalarının eseri olarak geçerli hala... Değiştirilen maddeler ise çoğunlukla AKP`nin eseri...

Bütün bunlara rağmen ``yeni bir anayasa yapalım`` teklifi ortalarda dolaşıyor...

Halihazırda varolan anayasayı uygulamayanlar sanki yeni anayasayı uygulayacaklarmış gibi...

***

Halkın bunca ekonomik sorunları varken, enflasyon tavan yapmışken, eğitim sistemi iflas etmişken, göçmen sorunu bir beka sorunu haline gelmişken, çevre sorunları başdöndürücü bir hal almışken Sayın Cumhurbaşkanı Recep Tayyip ERDOĞAN ``anayasa değişikliği yapalım`` diyor ve gündem oluşturuyor, gündemi sapıtarak belirliyor...

Başta CHP olmak üzere muhalefet partileri bu oyuna gelmemeli.

Eğer yeni bir anayasa yapılacaksa, toplumsal uzlaşma (DU CONTRACT SOCIAL) oluşturularak yapılmalı bu. Toplumsal uzlaşmadan TOPLUM SÖZLEŞMESİ çıkabilir ve bu Türkiye`nin önünü açar. Böylece Türkiye düzlüğe çıkar.