Virgülün Kullanıldığı Yerler Nelerdir?
Türkçede cümle kurmanın en önemli yanlarından biri virgülü doğru şekilde kullanmaktır. Yanlış ele alınacak virgül hem okuma rahatsızlığı ortaya çıkarır hem de cümlenin yanlış anlaşılmasına sebep olabilir. Özellikle öğrenciler ve edebiyatla ilgilenenler için, virgülün doğru kullanımı büyük bir öneme sahiptir. Bu durum hem yazılı hem de altyazı üzerinden televizyondaki yabancı diziler için de oldukça önemli bir potansiyel teşkil ediyor.
Özellikle virgülün kullanıldığı yerler doğru şekilde ele alınırsa, hızlı okunan bir metin çok daha etkin şekilde ve kolayca anlaşılabilir. Bu doğrultuda eş görevli kelime kullanımı, sıralı cümleler, yüklemden uzak düşmüş özneyi belirtmek gibi birçok yerde kullanılmaktadır. Ara söz ve ara cümleler, anlama güç katmak, tırnak içinde alıntı ya da konuşma çizgisi sonraki alıntı cümlesi gibi geniş bir alanda virgül oldukça önemlidir.
Örnek Cümleler ile Kısaca Konu Anlatımı
Virgülün kullanımı çok fazla olduğundan örnek cümleler üzerinden çoğunu ele alarak göstermek, daha etkin şekilde anlama imkanı sağlar. Böylece kendiniz de farklı örnekler ele alabilir ve virgülün kullanımı konusunda pratik yapabilirsiniz.
Birbiri ardına sıralanan eş görevli kelime ve grupları arasına yerleştirilir:
''Oldukça sıcak, samimi, sevimli ve içten bir yapıya sahip.''
Sıralı cümleleri birbirinden ayırmak için değerlendirilir:
''Umduk, bekledik, düşündük.'' Y. K. Karaosmanoğlu
Uzun cümlelerde yüklemden uzak düşmüş özneler için değerlendirilir:
''Saniye Hanım efendi, merdivenlerde oğlunun ayak seslerini duyar duymaz, hasretlisini karşılamaya atılan bir genç kadın gibi koltuğundan fırlamış ve ona kapıyı kendi eliyle açmaya gelmişti.'' Y. K. Osmanoğlu
Cümledeki ara sözleri ve ara cümleleri ayırmak amaçlı:
''Zemin bu kadar koyu bir kırmızıya dönüşünce, bir an için de olsa, belirginliğini yitiriverdi sivilceleri.'' E. Şafak
Anlamı daha güçlü hale getirmek amaçlı değerlendirilir:
''Yine, yeniden, hiç durmadan yapardım.''
Hitap amaçlı kullanılan kelimelerden sonra:
''Efendiler, bilirsiniz ki hayat demek, mücadele, müsademe demektir.'' Mustafa Kemal Atatürk
Bu gibi örneklerin yanı sıra daha birçok farklı yerde virgülün kullanıldığını söylemek mümkündür. Özel isimler, sayıların yazılışında kesirlere ayırmak amaçlı, birbiri ardına gelen kelimelerin bağlantını olduğunu göstermek şeklinde ele alınabilmektedir. Özellikle yanlış anlamaları gidermek için de virgül çok önemlidir.
''O, Ahmet ile nerede buluşacağını unutmuş.''
Bu cümlede, 'O' kişi zamiri ile 'Ahmet' isminin arasına virgül geldiği zaman anlam doğru şekilde idrak edebilmektedir.
Virgül ile İlgili Cümleler
- Fırtınadan, soğuktan, karanlıktan ve biraz da korkudan sonra bu sıcak, aydınlık ve sevimli odanın havasında erir gibi oldum. (Halide Edip Adıvar)
- Sessiz dereler, solgun ağaçlar, sarı güller
Dillenmiş ağızlarda tutuk dilli gönüller (Faruk Nafiz Çamlıbel) - Zindana atılan mahkûmlar gibi titreşerek, haykırarak geri geri kaçmaya uğraşıyorduk. (Hüseyin Rahmi Gürpınar)
- Bir varmış, bir yokmuş.
- Umduk, bekledik, düşündük. (Yakup Kadri Karaosmanoğlu)
- Fakat yol otomobillere yasak olduğundan o da herkes gibi tramvaya biner, kimse kendisine dikkat etmez. (Falih Rıfkı Atay)
- Binaenaleyh, biz her vasıtadan, yalnız ve ancak, bir noktainazardan istifade ederiz. (Mustafa Kemal Atatürk)
- Saniye Hanımefendi, merdivenlerde oğlunun ayak seslerini duyar duymaz, hasretlisini karşılamaya atılan bir genç kadın gibi, koltuğundan fırlamış ve ona kapıyı kendi eliyle açmaya gelmişti. (Yakup Kadri Karaosmanoğlu)
- Şimdi, efendiler, müsaade buyurursanız, size bir sual sorayım.(Mustafa Kemal Atatürk)
- Akşam, yine akşam, yine akşam,
Göllerde bu dem bir kamış olsam!(Ahmet Haşim) - Kopar sonbahar tellerinden
Derinden, derinden, derinden
Biten yazla başlar keder musikisi (Yahya Kemal Beyatlı) - Datça'ya yarın gideceğim, dedi.
- Şehirde ilk önce hükûmet doktoruyla karşılaştım.
- Bugünlerde başımı kaşımaya vakit bulamıyorum, dedi. (Reşat Nuri Güntekin) - Bahçe kapısını açtı. Sermet Bey'e,
- Bu anahtar köşkü de açar, dedi.(Ömer Seyfettin) - Hayhay, memnun oluruz.
- Efendiler, bilirsiniz ki hayat demek, mücadele, müsademe demektir. (Mustafa Kemal Atatürk)
- 38,6 (otuz sekiz tam, onda altı),
- 25,33 (yirmi beş tam, yüzde otuz üç),
Devami...