Ticaret Bakanlığı, perakende ticarette ilke ve kuralları yeniden düzenledi

Ticaret Bakanlığı, perakende ticarette kamuoyundan gelen görüşleri de dikkate alarak, üretici, tedarikçi ve işletmeler arasındaki ticari ilişkilerle ilgili düzenlemeye gitti. İdari cezayı perakende işletmeye yansıtma haksız ticari uygulama olarak kabul edilecek.

Ticaret Bakanlığı tarafından hazırlanan "Perakende Ticarette Uygulanacak İlke ve Kurallar Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik" Resmi Gazete'de yayımlandı. Bakanlıktan yapılan açıklamaya göre, Perakende Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun'da yapılan değişikliklere uyum kapsamında, Perakende Ticarette Uygulanacak İlke ve Kurallar Hakkındaki Yönetmelikte değişiklik öngören taslak hazırlanarak 24 Ağustos 2023'te ilgili kuruluşların ve kamuoyu görüşüne açıldı. Ticaret Bakanlığı'na ulaşan görüşlerin değerlendirilmesi neticesinde, yönetmelik, Perakende Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanunla uyumlu şekilde hazırlandı. Yönetmelikle, üretici, tedarikçi ve perakende işletmeler arasındaki ticari ilişkilerde karşı tarafın ticari faaliyetlerini önemli ölçüde bozan, makul karar verme yeteneğini azaltan veya normal şartlarda taraf olmayacağı bir ticari ilişkinin tarafı olmasına neden olan faaliyetler, "haksız ticari uygulama" olarak tanımlanarak yasaklandı. Bu kapsamda, karşı tarafın herhangi bir kişiden mal veya hizmet teminine zorlanması, kampanya maliyetinin, kampanyalı satış yapmak istemeyen tarafa yansıtılması, tarım ve gıda ürünlerinin tedarikinde ticari ilişkinin şartlarının, yazılı veya elektronik ortamda yapılan sözleşmeyle belirlenmemesi, sözleşmede tek taraflı değişiklik yapma yetkisi veren veya açık ve anlaşılır olmayan hükümlere yer verilmesi yasaklanarak idari para cezasına bağlandı. Ürün talebini doğrudan etkileyen herhangi bir hizmet verilmediği halde karşı taraftan prim ve bedel alınması, üretim tarihinden itibaren 30 gün içinde bozulabilen tarım ve gıda ürünlerine yönelik siparişlerin, ürünün teslim tarihinden önceki 30 gün içinde iptal edilmesi, ürünlerinin tesliminden sonra bozulma gibi maliyetlerin karşı tarafa yansıtılması ve satılamadığı gerekçesiyle iade edilmesi gibi faaliyetlere idari para cezası uygulanacak. İdari ve cezai yaptırımlara veya müşteri şikayetlerine ilişkin maliyetlerin üretici veya tedarikçiye yansıtılması, kamu kurumlarına veya adli mercilere başvuruda bulunulduğu gerekçesiyle karşı tarafa ticari misillemelerde bulunulması, işletme ölçeği ile ürün ve faaliyetlerine ilişkin esaslı hususlarda gerçek dışı veya yanıltıcı açıklama veya bildirimde bulunarak karşı tarafın zararına sebep olunması gibi durumlarda da idari para cezası verilecek. KÜÇÜK ÖLÇEKLİ İŞLETMEYİ KORUMA AMACI Üretim tarihinden itibaren 30 gün içinde bozulabilen tarım ve gıda ürünlerinin tedarikinde tarafların ölçeğine bakılmaksızın ödeme süresi "45 gün" olarak belirlendi. Ürünlerin tedarikinde alacaklının "küçük, borçlunun orta veya büyük ölçekli" ya da "alacaklının orta, borçlunun büyük ölçekli" olması durumlarında, alacaklının borçludan ölçeğinin daha küçük olması durumunda küçük ölçekli işletmeyi korumak amacı ile bu süre "30 gün" olarak belirlendi. Düzenleme ile üretim tarihinden itibaren 30 gün içinde bozulmayan tarım ve gıda ürünlerinin tedarikinde alacaklının küçük, borçlunun orta veya büyük ölçekli ya da alacaklının orta, borçlunun büyük ölçekli olması durumlarında 60 gün olarak kararlaştırıldı. Ödemeler konusunda taraflar arasında ihtilafların azaltılması, vade kısalması ile üreticinin veya tedarikçinin nihai fiyat belirlenirken finansman maliyetinin ve fiyatların düşürülmesi hedeflendi. GLÜTENSİZ ÜRÜNLERE KOLUY ULAŞILMASI HEDEFLENDİ Glütensiz, laktozsuz, düşük proteinli ve benzeri özelliklere sahip gıda ürünlerine ilişkin arzın artırılması ve talebin karşılanmasını desteklemek amaçlandı. Bu kapsamda Ticaret Bakanlığına, işletme konusu hızlı tüketim mallarının satışı ve şube sayısı 200’den fazla olan zincir mağazalara, 250 metrekareden fazla satış alanına sahip şubelerinde uygulanmak üzere, tıbbi beslenme tedavisi gerektiren hastalıklara yönelik gıda ürünü satış yükümlülüğü getirme yetkisi verildi. Düzenlemeler, 1 Ocak 2024'te yürürlüğe girecek.