SPK, kripto varlıklara ilişkin sürecin ayrıntılarını açıkladı

Sermaye Piyasası Kurulu (SPK), kripto varlıklara yönelik düzenlemeleri kapsayan Sermaye Piyasası Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun'un yürürlüğe girmesinin ardından kripto varlıklara ilişkin sürecin ayrıntılarını açıkladı.

SPK tarafından kripto varlık hizmet sağlayıcılara ilişkin yapılan duyuruda, söz konusu düzenleme ile Türkiye'de faaliyet gösteren veya gösterecek olan kripto varlık hizmet sağlayıcılarının ilgili kanun kapsamında Kurul'un düzenleme ve denetimi yetkisi altına alındığı belirtildi. Duyuruda, söz konusu düzenleme kapsamında kripto varlıkların alım satımı, takas, transfer ve bunların gerektirdiği saklama hizmeti ile kripto varlıkların veya bu varlıklara ilişkin cüzdandan transfer hakkı sağlayan özel anahtarların saklanması ve yönetimi faaliyetlerinin bir veya birkaçının düzenli uğraşı, ticari veya mesleki faaliyet olarak icra edildiği her türlü ortamın Kanun kapsamına girmekte olduğu, Kanun’da belirtilen yükümlülükleri yerine getirmeyenler hakkında ilgili maddeleri uyarınca işlem tesis edileceği ifade edildi. Duyuruda, şunlar kaydedildi: "Düzenleme ile 6362 sayılı Kanun’a eklenen Geçici 11 inci maddenin birinci fıkrasında, 'Bu maddeyi ihdas eden Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte kripto varlık hizmet sağlayıcılığı faaliyeti yürütenler, yürürlük tarihinden itibaren bir ay içinde, Kurulca belirlenecek belgelerle Kurula başvuruda bulunarak, Kanunun 35/B ve 35/C maddeleri hükümleri uyarınca çıkarılacak ikincil düzenlemelerde öngörülecek şartları sağlayarak faaliyet izni almak üzere gerekli başvuruları yapacaklarına veya müşteri hak ve menfaatlerini zarara uğratmadan üç ay içerisinde tasfiye kararı alacaklarına ve tasfiye sürecinde yeni müşteri kabul etmeyeceklerine dair bir beyan sunmak zorundadır.
Bu maddeyi ihdas eden Kanunun yürürlüğü sonrasında faaliyete başlamak isteyenler faaliyetlerine başlamadan önce Kurula başvuruda bulunarak ikincil düzenlemelerde öngörülecek şartları sağlayarak faaliyet izni almak üzere gerekli başvuruları yapacaklarını beyan ederler. Bu fıkra kapsamında Kurula yapılan başvurular Kurul internet sitesinde ilan edilir.

Tasfiye olacak kuruluşlar bu durumu internet sitelerinde duyururlar, ayrıca müşterilerine elektronik posta, kısa mesaj, telefon ve benzeri iletişim araçları ile bildirirler.' hükmü yer almaktadır. Bu çerçevede, 2 Temmuz 2024 tarihi itibarıyla kripto varlık hizmet sağlayıcılığı faaliyetini yürüten ve yürütmeye devam etme iradesi olanların 2 Ağustos 2024 tarihine kadar, gerekli bilgi, belge ve açıklamalarla birlikte Geçici 11 inci maddenin birinci fıkrasına uygun beyanlarını Kurula yazılı olarak sunmalarının zorunludur." Duyuruda, 2 Temmuz 2024 tarihi itibarıyla kripto varlık hizmet sağlayıcılığı faaliyeti yürütmekte olup bu faaliyete devam etme iradeleri olmadığından tasfiye kararı alacak olanların da 2 Ağustos 2024 tarihine kadar, tasfiye kararı alacaklarına ve tasfiye sürecinde yeni müşteri kabul etmeyeceklerine ilişkin beyanlarıyla birlikte gerekli form ile tasfiye sürecini nasıl yürüteceklerine ilişkin açıklamalarını SPK'ya yazılı olarak iletmelerinin gerekmekte olduğu aktarıldı. Duyuruda, "Bu kapsamda, Kanun uyarınca 2 Ekim 2024 tarihine kadar tasfiye kararı alması gerekecek kuruluşlar, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun ilgili hükümleri saklı kalmak kaydıyla, bu durumu internet sitelerinde duyururlar, ayrıca müşterilerine elektronik posta, kısa mesaj, telefon ve benzeri iletişim araçları ile bildirirler. Bildirimlerin müşterilere sağlıklı şekilde iletilmesine dair sorumluluk tasfiye olacak kurumlara aittir." denildi. Kanunun yürürlüğe girdiği tarih sonrasında ve fakat Kurulca çıkarılacak ikincil düzenlemeler yürürlüğe girmeden önce faaliyete başlamak isteyen kuruluşların da faaliyetlerine başlamadan önce, gerekli bilgi, belge ve açıklamalarla birlikte Geçici 11 inci maddenin birinci fıkrasına uygun beyanlarını SPK'ya yazılı olarak sunmalarının zorunlu olduğu belirtilen duyuruda, şu bilgilere yer verildi: "Kurula yapılan başvurular, Kurulumuz internet sitesinde yer alan “Kurumlar/Kripto Varlık Hizmet Sağlayıcıları” sekmesi altında “Faaliyette Bulunanlar Listesi” ve “Tasfiye Beyanında Bulunanlar Listesi” olmak üzere iki ayrı liste halinde ilan edilecek olup, güncel listelere adresinden erişilmesi mümkün olacaktır. Eksik veya yetersiz yapılan başvurular “Faaliyette Bulunanlar Listesi”ne dahil edilmeyecektir.

Kanun uyarınca Kurulumuzca çıkarılacak ikincil düzenlemeler yürürlüğe girdikten sonra, bu listede yer almayan herhangi bir kuruluş tarafından Kuruldan izin alınmaksızın faaliyet yürütülemeyecektir. Yine bu listede yer alan kuruluşlar da faaliyetlerine devam etmekle birlikte, ikincil düzenlemelerde belirtilecek şartlar dahilinde ayrıca faaliyet izni başvurusu yapacaktır." Belirtilen usulde ve belirtilen tarihe kadar SPK'ya başvuru yapmamış olanlar hakkında Kanun’un 99/A ve 109/A maddeleri hükümleri uyarınca işlem tesis edilebileceği belirtilen duyuruda, şunlar kaydedildi: "Tasfiyeye gitmeyi tercih eden ya da belirlenen süre içerisinde Kurula başvuru yapmayan kuruluşlarda hesapları bulunan müşterilerin transfer taleplerinin bu kuruluşlarca yerine getirilmemesi 109/A maddesi kapsamında izinsiz kripto varlık hizmet sağlayıcılığı faaliyeti suçunu oluşturacak olup, bu kişilerin üç yıldan beş yıla kadar hapis ve beş bin günden on bin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılabileceğinin hatırlatılmasında fayda görülmektedir.

Kanun’un 99/A maddesinin birinci fıkrasında 'Yurt dışında yerleşik platformlar tarafından Türkiye’de yerleşik kişilere yönelik faaliyette bulunulması ya da Kurulca yapılacak düzenlemeler kapsamında kripto varlıklara ilişkin yasaklanmış bir faaliyetin Türkiye’de yerleşik kişilere sunulması da izinsiz kripto varlık hizmet sağlayıcılığı sayılır. Yurt dışında yerleşik platformlar tarafından Türkiye’de iş yeri açılması, Türkçe internet sitesi oluşturulması, sunulan kripto varlık hizmetlerine ilişkin olarak doğrudan ve/veya Türkiye’de yerleşik kişi ya da kurumlar aracılığıyla tanıtım ve pazarlama faaliyetlerinde bulunulması durumlarından herhangi birinin varlığı halinde faaliyetlerin Türkiye’de yerleşik kişilere yönelik olduğu kabul edilir.

Faaliyetlerin Türkiye’de yerleşik kişilere yönelik olduğunun tespitine ilişkin ilave kıstaslar Kurul tarafından belirlenebilir.' hükümleri yer almaktadır. Bu çerçevede, yurt dışında yerleşik kripto varlık hizmet sağlayıcılar Kanun’un 99/A maddesinin birinci fıkrasında belirtilen şekilde Türkiye’de yerleşik kişilere yönelik faaliyetlerini en geç 2 Ekim 2024 tarihine kadar sonlandırmak zorundadır. Bu tarihten sonra, belirtilen şekilde Türkiye’de yerleşik kişilere yönelik faaliyette bulunmaya devam edenler hakkında Kanun’un 99/A ve 109/A maddesi hükümleri uygulanacaktır." Duyuruda, müşterilerin kripto varlıkları nakde veya nakdi kripto varlığa çevirebilmelerine ve kripto varlıkların transferinin gerçekleştirilmesine imkan veren Türkiye’de yerleşik ATM ve benzeri elektronik işlem cihazlarının faaliyetlerinin de en geç 2 Ekim 2024 tarihine kadar sonlandırılması gerektiği belirtilerek, bu tarihten sonra faaliyette bulunmaya devam edenler ve buna imkan sağlayanlar hakkında Kanun’un 99/A ve 109/A maddesi hükümleri uygulanacağı aktarıldı.