Yüksek Seçim Kurulu (YSK), 14 Mayıs'ta yapılacak Cumhurbaşkanı Seçimi ve 28. Milletvekili Genel Seçimi dolayısıyla "Sandık Kurullarının Oluşumu, Görev ve Yetkilerini Gösterir Genelge"*geçtiğimiz günlerde paylaşılmıştı. Peki,*sandık kurulu kaç kişiden oluşur? Sandık kurullarının görev ve yetkileri neler?
Sandık kurullarının oluşumu ile görev ve yetkilerini, yapacakları iş ve işlemleri, oy verme şeklini, şikayet ve itirazlar ile ilgili esas ve usuller belirlendi.*
Buna göre, sandık kurulu bir başkan, 6 asıl ve 6 yedek üyeden oluşacak. Sandık kurulu başkanının göreve gelmemesi halinde, kamu görevlileri arasından belirlenen üye, bu üyenin de bulunmaması durumunda en yaşlı üye kurula başkanlık edecek. İdare amirleri, zabıta amir ve memurları, Askeri Ceza Kanunu'nun 3. maddesinde yazılı sivil memurlar dahil askeri şahıslar, TBMM üyeleri ve adaylar sandık kurullarına seçilemeyecek. Sandık çevresinde düzenin sağlanması sandık kurulu başkanına, sandığın konulduğu bina ve çevresi ise bina sorumlusuna ait olacak. Sandığın konulacağı yer, ilçe seçim kurulunun denetiminde sandık kurulunca kararlaştırılacak. Sandığın konulacağı yerlerin belirlenmesinde, seçmenin oyunu kolaylıkla serbestçe ve gizli bir şekilde verebilmesi göz önünde bulundurulacak.
Engellilere kolaylık Engelli seçmenlerin kayıtlı olduğu sandıklar, rahat ve kolay oy kullanmalarının sağlanması amacıyla ilçe seçim kurullarınca belirlenen binaların uygun yerlerine konulacak. Sandıklar, okul (özel okul ve dershaneler dahil) avlusu veya salonların elverişli kısımları gibi geniş ve umumi yerlerde kurulacak. Ceza infaz kurumlarında sandıkların konulacağı yer, cezaevi yönetiminin görüşü alınarak belirlenecek. Kışla, karargah, ordugah gibi askeri bina ve tesislerle, karakollara ve parti binalarına, muhtarlık odalarına ve mabetlere sandık konulamayacak.
Yasak levhası asılacak Cep telefonu, fotoğraf ve film makinesi gibi görüntü kaydedici veya haberleşme sağlayıcı cihazlarla oy verme yerine girilmesinin yasak olduğu ve cezasının bulunduğu, bu tür cihazların oy verme işlemi bittikten sonra iade edilmek üzere sandık kuruluna bırakılması gerektiğini belirten levhalar sandık çevresine herkesin göreceği şekilde asılacak. Sandık çevresinde, sandık kurulu başkan ve üyeleri, adaylar, milletvekilleri, o sandık bölgesinde kayıtlı seçmenler ve görevli müşahitler, bina sorumluları ve çağrı üzerine gelen görevli kolluk güçlerinden başka kimse bulunamayacak. Siyasi partilerin seçim kurullarına bildirdikleri itiraza yetkili kişilerle temsilciler, seçim kurullarınca önceden kendilerine verilen belgeyle sandık çevresinde bulunabilecekler. Medya mensuplarının sandık çevresinde, sandık başı işlemlerine engel olmamak şartıyla haber amacıyla görüntü ve bilgi elde etmeleri serbest olacak.
"TERCİH" veya "EVET" mühürleri olacak Sandık kurulu, oy verme günü olan 14 Mayıs'ta, oy verme saatinden en az bir saat önce sandık başında toplanacak. Bir seçmen, aynı seçim türü için birden fazla oy kullanamayacak. Sandık kurulu önüne alınan seçmen, oyunu kullanmadan önce kimlik belgesini ve varsa seçmen bilgi kağıdını başkana verecek. Başkan tarafından seçmene kapalı oy verme yerine girmeden önce, birleşik oy pusulasında tercih ettiği cumhurbaşkanı adayı, siyasi parti, ittifak veya bağımsız aday için ayrılan bölümden dışarı taşırmamak suretiyle "TERCİH" veya "EVET" mührünü basması, "TERCİH" veya "EVET" mührü dışında herhangi bir yerine imza atmaması veya işaret koymaması, aksi halde oyunun geçersiz sayılacağı, birleşik oy pusulasını düzgün bir şekilde katlayıp zarfa koyması ve yapıştırması gerektiği belirtilecek. Birleşik oy pusulasından başka zarfa hiçbir şey koymaması, aksi halde kullandığı oyun geçersiz olacağı, seçmene birleşik oy pusulası verildikten sonra hata veya başka bir neden ileri sürülerek yeni bir birleşik oy pusulası verilemeyeceği de açıklanacak. Cumhurbaşkanı ve milletvekili seçimi oy pusulaları aynı zarfa konulacak.
Sayım ve döküm açık yapılacak Milletvekilleri, milletvekili kimliği ile seçmen bilgi kağıdını, cumhurbaşkanı adayları ve milletvekili adayları ise herhangi bir il seçim kurulu başkanınca cumhurbaşkanı veya milletvekili adayı olduklarına ilişkin seçmen bilgi kağıdını göstererek kayıtlı oldukları seçim çevresi dışında da oylarını kullanabilecek. Oy verme bitince, kurul başkanı bunu yüksek sesle ilan edecek ve oy vermenin bittiği saat tutanak defterine geçirilecek. Oy sandıkları, oy verme bitiş saatinden önce açılamayacak. Sayım ve döküm açık olarak yapılacak. Oy verme yerinde bulunanlar, sayım ve dökümü izleyebilecek.
Geçersiz sayılacak zarflar Sandık kurulunca verilen biçim ve renkte olmayan, "Türkiye Cumhuriyeti Yüksek Seçim Kurulu" filigranı bulunmayan kağıttan imal edilmiş, YSK amblemi, ilçe seçim kurulu mührü, sandık kurulu mührü yer almayan, tamamı yırtılmış, ilçe seçim kurulu ve sandık kurulu mührü dışında herhangi bir mühür, imza, yazı, parmak izi veya herhangi bir işaret bulunan zarflar geçersiz sayılacak. Önce cumhurbaşkanı seçimine ait oy pusulalarının sayım ve dökümü yapılacak. Başkan, oy pusulasının ön yüzünü herkesin görebileceği ve işitebileceği şekilde okuyacak. Milletvekili seçimi için ittifak alanı içerisinde, "EVET" mührünün, bir siyasi partiye ayrılan alana, hem bir siyasi partiye ayrılan alana hem de ittifak unvanı bölümüne, ittifak unvanı bölümüne taşacak şekilde bir siyasi partiye ayrılan alana basılması halinde, bu oy pusulaları geçerli kabul edilecek ve sayım döküm cetvelinde o siyasi partinin cetveldeki sütununa işaretlenecek. Bu haller dışında, yalnız ittifak alanı içerisine "EVET" veya "TERCİH" mührünün basıldığı her durumda, bu oy pusulaları da geçerli kabul edilecek ve sayım döküm cetvelinde ittifakın ortak oyları sütununa rakamlar birden başlamak üzere, sırasına göre çizilerek ayrı ayrı işaretlenecek.
