Samsun'da eski gar ve atölye şimdi müze olarak hizmet veriyor

Samsun'da Cumhuriyet'in ilk yıllarında hizmete açılan Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları (TCDD) Lokomotif Bakım Onarım Atölyesi ile Tekkeköy Garı, günümüzde müze olarak hizmet veriyor.


Samsun'un İlkadım ilçesinde Samsun-Sivas demir yolu hattı üzerinde 1926 yılında TCDD Lokomotif Bakım Onarım Atölyesi olarak hizmet vermeye başlayan bina, daha sonra vagon tamir atölyesi olarak kullanıldı. Yirmi yıldır atıl halde bekleyen tarihi bina, Samsun Valiliği, Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Büyükşehir Belediyesi, Orta Karadeniz Kalkınma Ajansı, İl Sağlık Müdürlüğü, İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü ile Samsun Medikal İnovasyon Kümesi Derneği (MEDİKÜM) işbirliğinde restorasyonu yapılarak 2021 Samsun Cerrahi El Aletleri ve Sağlık Müzesi'ne dönüştürüldü.

Gazi Mustafa Kemal Atatürk tarafından 21 Eylül 1924'te temeli atılan ve ilk Türk sermayesi ile döşenen demir yolu hattı üzerine inşa edilen Tekkeköy Garı da yirmi yıldır atıl vaziyette bulunuyordu. Tekkeköy Belediyesinin girişimleri sonucunda TCDD'den belediyeye devredilen tarihi bina da restorasyonu yapılarak 2019 yılında kent müzesine dönüştürüldü.

MEDİKÜM Başkanı Ahmet Alp Doğru, Samsun-Sivas demir yolu hattının 1911 yılında inşaat çalışmasının başladığını, 1914 yılında 1. Dünya Savaşı nedeniyle çalışmaların durdurulduğunu hatırlattı. Savaş sonrası tekrar yapımına devam edilen Samsun-Sivas demir yolu hattı için vagonların tamir edilmesi adına bir atölyeye ihtiyaç duyulduğunu ve 1926 yılında yapılan binanın bu konuda hizmet verdiğini anlatan Doğru, tarihi binayı uzun süre atıl kaldıktan sonra 2021 yılında Samsun Cerrahi El Aletleri ve Sağlık Müzesi olarak Samsun'a kazandırdıklarını vurguladı.

Doğru, binanın orijinal halini korumak istediklerine işaret ederek, "Binanın içinde tren rayları halen duruyor. Biz onları koruma adına projelendirmesini yaptırdık, camlarla üzerini kapattık. Raylar ve tren hattı halen bina içinde mevcut. Diğer kısımları da mevcut. Binanın mevcut yapısına bakarsanız yığma bina burası ama çelik konstrüksiyonlarla desteklenmiş. Biz sadece içini müze olarak kullanıyoruz, orijinal yapısı duruyor" ifadesini kullandı.

Tekkeköy Belediye Başkanı Hasan Togar ise Tekkeköy Garı'nın 2000 yılına kadar hizmet verdiğini ve yaklaşık yirmi yıldır atıl vaziyette bulunduğunu belirtti. Göreve geldiklerinde atıl vaziyette bekleyen garı ve yanındaki binayı ayağa kaldıracakları sözü verdiklerini söyleyen Togar, "İlk geldiğimiz zaman söz verdiğimiz gibi 100 yıllık çınar ağaçlarının da bulunduğu yaklaşık 13 bin metrekare alan içindeki bu atıl binaları, çürümeye terk edilmiş binaları Bakanlığımızdan kiralayarak restore ettik" diye konuştu.

İki binadan birini kafeterya, diğerini ise kent müzesi haline getirdiklerini anlatan Togar, "Bu ilçe sınırları içinde yaşamış, her yapıda insanın geçmişinin, ürünlerinin olduğu, kıyafetinin olduğu, yaşam simgelerinin olduğu bir kent müzesi haline getirdik. Okul çocuklarımız haftanın 5 günü gelip anneleriyle, babalarıyla, öğretmenleriyle bu tarihi burada teneffüs ediyorlar. Ayrıca 100 yıllık çınar ağaçlarının altında nefes alınabilecek ve yazın sohbetlerin yapılabildiği bir alan oluşturduk" dedi.

Samsun-Çarşamba hattı üzerinde Hamzalı Mahallesi'ndeki tren istasyonundaki tarihi binanın da atıl durumda olduğunu belirten Togar, belediye olarak burayı da kiraladıklarını ve tarihi binanın restorasyonunu yapmaya başladıklarını sözlerine ekledi.