Günaydoğu ve Doğu Anadolu'yu etkileyen Kahramanmaraş depremi ardından hangi yapılan riskli, hangilerinin güvenli olduğuna yönelik araştırmalar başladı.Peki, riskli yapılar nasıl tespit edilir? Az hasarlı, orta hasarlı, ağır hasarlı bina nedir, nasıl belirlenir?
Riskli yapılar, Bakanlıkça, İdarece veya Bakanlıkça lisanslandırılacak, kamu kurum ve kuruluşları, üniversiteler; sermayesinin en az yüzde kırkı kamu kurum ve kuruluşlarına ait olan şirketler; depremden korunma, deprem zararlarının azaltılması ve deprem mühendisliğinin gelişmesine katkıda bulunmak gibi konularda faaliyet gösteren sivil toplum kuruluşları; 29/6/2001 tarihli ve 4708 sayılı Yapı Denetimi Hakkında Kanuna göre Bakanlıktan izin belgesi almış yapı denetimi kuruluşları ve laboratuvar kuruluşları ile mimarlık ve mühendislik hizmetleri veren ve 27/1/1954 tarihli ve 6235 sayılı Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Kanunu uyarınca büro tescilini yaptırmış kurum ve kuruluşlarca tespit edilir.
Riskli binaların tespiti malikler veya kanuni temsilcileri tarafından elektronik yazılım sistemi üzerinden, Bakanlığımızca lisans verilen ve listesi Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nın resmi internet sitesi ile
www.kentseldonusum.gov.tr adresinde güncel olarak yayımlanan kurum veya kuruluşlarca tespit ettirilerek alınacak risk raporu ile yapılır. Riskli yapı tespitlerinin masrafları maliklere aittir. Riskli yapı tespiti ile yıktırma işlemlerinin Bakanlık veya İdare tarafından yapılması hâlinde, tespit işleminin masraflarından malikler hisseleri oranında sorumludur. Riskli yapı tespitinin masrafları, Bakanlıkça veya İdarece ilgilisine yapılacak tebligatı takip eden bir aylık süre içerisinde ödenir. Süresinde ödenmeyen masraflar, tespit Bakanlıkça yapılmış veya yaptırılmış ise Bakanlığın ilgili vergi dairesine bildirmesi üzerine vergi dairesince, İdarece yapılmış veya yaptırılmış ise İdarece 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre takip ve tahsil edilir.
Hasar tespit, meydana gelen deprem gibi afetler sonrası mimar ve mühendislerden oluşan teknik heyet tarafından depremin binaya verdiği hasarın gözlemsel olarak değerlendirilerek hasarsız, az, orta, ağır/yıkık olarak sınıflandırılması işlemidir.
HASARSIZ BİNALAR
eprem nedeniyle herhangi bir hasar meydana gelmeyen binadır. (Depremden önce oluşan binadaki hasarlar ve Kusurlar değerlendirilmez.) Binanın kullanılmasında bir sakınca yoktur.AZ HASARLI BİNALAR
eprem nedeniyle binanın boyasında, sıvalarında ve duvarlarında oluşan ince çatlaklarile duvarlardan düşen sıvaların olduğu binalardır. (Depremden önce oluşan binadaki hasarlar ve kusurlar değerlendirilmez.) Binanınkullanılmasında bir sakınca yoktur.ORTA HASARLI BİNALAR
eprem nedeniyle binanın duvarlarındaki yarıklar ile taşıyıcı elemanlardaki ince çatlakların olduğu binalardır. Depremden önce oluşan binadaki hasarlar ve kusurlar değerlendirilmez. "Orta" hasarlı yapıda taşıma gücündeki azalma giderilmeden (yapı onarılmadan) yada güçlendirilmeden yapı kullanılmamalıdır. Eşyaların tahliyesi gerçekleştirilebilir.AÐIR HASARLI BİNALAR
eprem nedeniyle binanın taşıyıcı elemanlarındaki geniş ve yaygın kesme kırılmalarının/ayrılmaların olduğu binalardır. "Ağır" hasarlı yapıların onarılmaz taşıma gücükaybı ve geri (dayanım ve ekonomik açısından) alınamaz hasarları olan binalar olaraktanımlanır.ACİL YIKILACAK BİNALAR
eprem nedeniyle binanın taşıyıcı elamanlarının büyük oranda kalıcı yer değiştirerek kısmen veya tamamen yıkıldığı binalardır. Hiçbir şekilde kullanılması mümkün olmayan bu binaların içine girilemez ve eşyaların tahliyesi gerçekleştirilemez.
