OpenAI CEO’su Sam Altman “zihin okuyan” teknolojinin peşinde

Altman’ın henüz duyurulmayan yeni şirketinin amacı, ultrason dalgaları aracılığıyla insan beynini taramak, başka bir deyişle düşünceleri okumak.

OpenAI CEO’su Sam Altman, insan biyolojisini dijitalleştirme takıntısını bir adım daha ileri taşıyor. Göz taramasıyla başlayan bu ilgi, şimdi doğrudan düşünceleri okumaya doğru ilerliyor. Altman’ın henüz resmi olarak duyurulmamış yeni girişimi Merge Labs, beyin-bilgisayar arayüzü (BCI) teknolojisi geliştirmeyi hedefliyor. Şirketin amacı, ultrason dalgaları aracılığıyla insan beynini ameliyatsız şekilde taramak, başka bir deyişle düşünceleri okumak. Altman, Kaliforniya Teknoloji Enstitüsü’nden (Caltech) tanınmış biyomoleküler mühendis Mikhail Shapiro’yu Merge Labs’in kurucu ekibine dahil etti. Shapiro, beyni kesintisiz olarak görüntüleyebilen, ameliyat gerektirmeyen biyoteknolojiler konusunda uzman. Bu yönüyle, Elon Musk’ın beyin implantlarına dayalı Neuralink yaklaşımına alternatif oluşturuyor. İNSAN VE MAKİNE BİRLEŞİYOR Ağustos ayında Altman’ın Merge’i, göz tarama teknolojisiyle tanınan Worldcoin’in CEO’su Alex Blania ile birlikte kuracağı öne sürülmüştü. Altman, birkaç gün sonra gazetecilere yaptığı açıklamada, “Neuralink’e rakip bir şirket kuruyorum” diyerek girişimi doğrulamış ancak ayrıntı vermemişti. “Merge” ismi, teknoloji dünyasında insan ile makinenin bir noktada birleşeceği fikrine gönderme yapıyor. Zira İngilizcede “merge” kelimesi “birleşmek” anlamına geliyor. Altman, 2017’de yayımladığı bir blog yazısında bu “insan-makine birleşmesinin” 2025 ile 2075 arasında gerçekleşebileceğini öngörmüştü. The Verge’ün elde ettiği bilgilere göre, yeni şirketin finansal planları da dikkat çekici: Merge, OpenAI’dan 250 milyon dolar yatırım almayı ve bu turla 850 milyon dolar değerlemeye ulaşmayı hedefliyor. Altman doğrudan yatırım yapmayacak ve şirketin günlük işleyişinde yer almayacak. Proje şu anda erken aşamalarda. HÜCRELER ULTRASONA DUYARLI HALE GELECEK Shapiro’nun Merge’in kurucu ekibinde kilit bir rol oynayacağı belirtiliyor. Araştırmalarında, gen terapisi kullanarak hücreleri ultrasona duyarlı hâle getirme yöntemleri geliştiren Shapiro, “beyine fiziksel elektrot yerleştirmektense hücreleri ultrasona tepki verecek şekilde yeniden programlamanın daha kolay” olduğunu söylüyor. Altman ise, uzun süredir rekabet hâlinde olduğu Elon Musk’ın beyin implantı yaklaşımına karşı çıkıyor. Temmuz ayında yaptığı bir konuşmada, “Beyin hücrelerini öldürecek bir şeyi kafama diktirmem” demişti. NEURALINK’TEN FARKI NE? Altman’ın Merge Labs yaklaşımı, Elon Musk’ın Neuralink projesiyle aynı hedefi (insan beynini bilgisayarlarla doğrudan bağlamak) paylaşıyor olsa da, teknolojik yöntemleri ve felsefesi bakımından oldukça farklı. Neuralink’in yaklaşımı uyarınca beynin içine mikroçip yerleştiriliyor. Bu, ameliyatla yapılan invaziv (girişimsel) bir işlem. Elektrotlar doğrudan nöronlara bağlanıyor ve sinyalleri fiziksel olarak ölçüyor. Merge Labs ise beyni okumak için ultrason dalgaları kullanmayı hedefliyor. Yani ameliyat gerekmiyor. Shapiro, hücreleri ultrasona tepki verecek şekilde genetik olarak düzenlemeyi araştırıyor. Shapiro’nun laboratuvarı, gen tedavisi yöntemini kullanarak, nöronlara özel genler aktarmayı araştırıyor. Bu genler, hücre zarında gaz dolu mikrokabarcıklar veya ultrasona tepki veren proteinler üretmesini sağlıyor. Bu proteinler tıpkı “biyolojik anten” gibi davranıyor. Ancak burada da genetik müdahale ve veri gizliliği (zihin verilerinin kimde olacağı) gibi etik riskler öne çıkıyor. BEYİN YAPAY ZEKAYLA MI KONUŞACAK? Altman zihni doğrudan yapay zekaya bağlama fikrine de karşı değil. İş insanı daha önce, “Bir şeyi sadece düşünerek sormayı ve ChatGPT’nin buna yanıt vermesini isterdim. Belki sadece okuma modu olur. Bu makul bir şey gibi görünüyor” demişti. Altman’ın yeni girişimi, yapay zeka ile insan zihni arasındaki sınırın bulanıklaşmasına doğru bir adım olarak görülüyor. Bu hem teknoloji hem de etik tartışmalarını yeniden alevlendirecek bir adım olabilir.