NASA, Mars'tan toplanan örnekleri Dünya'ya geri getiremeyebilir

NASA, Mars'taki Perseverance gezgininin topladığı çok değerli örnekleri Dünya'ya geri getirmek konusunda yeni bir plana ihtiyaç duyuyor. NASA gezgininin Mars'tan topladığı örnekleri Dünya'ya geri getirebilmek için tarihte ilk kez "başka bir gezegenden" içinde numuneler bulunan bir roket fırlatılması gerekecek. NASA, bu masraflı görevin yaklaşık yirmi yıl boyunca ertelenmesi gerekeceğini açıkladı.


NASA, Mars'taki Perseverance gezgininin topladığı değerli örnekleri Dünya'ya geri getirmek konusunda yeni ve daha az masraflı bir plana ihtiyaç duyuyor. Şubat 2021'de Mars'a inen gezgin, kızıl gezegende eski bir göl ve nehir deltasının bulunduğu Jezero Krateri'nden örnekler topluyor. Bilim insanları, örneklerin Mars'ta yaşamın var olup olmadığını daha iyi anlamalarına yardımcı olabileceğine inanıyor.

NASA ile Avrupa Uzay Ajansı arasındaki bir ortaklık olan "Mars Örnek İade Programı" karmaşık bir süreci kapsıyor. Plan, örnekleri toplamak için Dünya'dan Mars'a fırlatılan ve ardından örnekleri Dünya'ya geri getirmek için başka bir gezegenin yüzeyinden fırlatılacak karmaşık bir görevi içeriyor. Örneklerin Mars'tan geri getirilmesi için ilk kez baişka bir gezegenden roket fırlatılacak.

Ancak programın karmaşıklığı, masrafı ve başlangıçta 2031 yılında gerçekleşmesi beklenen geri dönüş tarihinin gecikmesi nedeniyle "fazla hantal" olduğuna dair endişeler ortaya çıktı. Bağımsız bir inceleme kurulu tarafından yapılan değerlendirmelerin ardından örneklerin Dünya'ya gei dönüşü ertelendi. NASA'yı etkileyen bütçe kesintileri programı da riske attı.

NASA Yöneticisi Bill Nelson ve NASA'nın Bilim Misyonu Direktörlüğü yönetici yardımcısı Nicky Fox, federal ajansın bağımsız inceleme kuruluna verdiği yanıtı paylaştı. Nelson, programa ilişkin incelemelerin, Mars örneklerinin geri dönüşünün 5 ila 7 milyar doları aşmaması gerektiğini önerdiğini söyledi.

Nelson geri dönüş görevi için, "Mars'tan alınan örneklerin dönüşü, NASA'nın şimdiye kadar üstlendiği en karmaşık görevlerden biri olacak" diye konuştu. Sonuç olarak 11 milyar dolarlık bir bütçe çok pahalı ve 2040'a dönüş tarihi de çok uzak. Başka bir gezegenden içinde örnekler bulunan bir roket fırlatılması -ki bu daha önce hiç yapılmadı- ve örneklerin Dünya'ya 53 milyon kilometreden güvenli bir şekilde geri taşınması küçük bir iş değil. Nelson, "Hem uygun maliyetli hem de numuneleri makul bir zaman diliminde geri getiren bir yol bulmak için kalıpların dışına bakmamız gerekiyor" ifadelerini kullandı.

NASA daha az karmaşıklık, maliyet ve risk içeren bir numune iade görevi için 2030'lu yılları hedefliyor. NASA, Perseverance'ın çeşitli yerlerden aldığı bilimsel olarak seçilmiş 30 numunenin geri dönmesini amaçlıyor. NASA, Mars'tan toplanan numuneleri iade etmenin önemli bir ulusal hedef olduğu varsayımıyla hareket etiğini söyledi. 2025 mali yılı için NASA alternatif planları değerlendirirken 200 milyon dolarlık bir bütçe talebi önerdi.