Microsoft arızasının ardındaki "tekelleşme" tehlikesi

Küresel bir yazılım arızası dünya genelinde büyük bir yıkıma yol açtı, uçuşları durdurdu ve hastanelerden devlet kurumlarına kadar her şeyi aksattı. Tüm bu kaos yanında tek bir soru getirdi: Microsoft Windows yazılımına yönelik hatalı bir güncelleme sosyal hayatın büyük bölümünü nasıl durma noktasına getirdi? Sektör genelinde "tekelleşme" bizi neden risk altında bırakıyor?


Dünya genelinde yazılım sistemlerinde önemli bir arıza yaşandı. ABD merkezli teknoloji şirketi Microsoft’un sisteminde yaşanan problem, pek çok sektörü etkiledi.

Almanya, İngiltere, ABD, Avusturalya başta olmak üzere havalimanlarında şirketin internet üzerinden sunduğu hizmetler neredeyse tamamen çöktü. Bankalar ve hastane sistemlerinde de büyük kesintiler yaşandı.

Sorun, Microsoft da dahil olmak üzere küresel teknoloji sektörünün güvendiği CrowdStrike adlı bir siber güvenlik firmasından kaynaklandı. CrowdStrike, hatalı bir güncelleme gerçekleştirdikten sonra Microsoft sistemleri ve Windows PC'ler "mavi ekran" vermeye başlayarak kullanılamaz hale geldi. Microsoft, Avrupa ve ABD genelinde önemli bir pazar gücüne sahip. Yani arızadan sadece bilgisayarlar değil, sunucular ve sistemler de etkilendi.

Ancak arızanın tek kaynağı sadece çok sayıda firmanın CrowdStrike'a güvenmesi değil. Bulut altyapısının Microsoft gibi çok güçlü şirketlere dayanması ve bu şirketlerin de firmaları, hizmetleri ve teklifleri giderek daralan bir seçenek yelpazesine yoğunlaştırması sorunun temelini oluşturuyor.

Haziran 2023'te Federal Ticaret Komisyonu, bulut bilişim iş uygulamaları hakkında kamuoyundan yorum çağrısında bulundu. Sektördeki iki dev şirket, Microsoft ve Amazon, rekabetin "gelişmekte ve son derece dinamik" olduğunu ısrarla öne sürdü.

Google, daha az çekingen davrandı ve Microsoft'u rekabeti engellemekle suçlayan 11 sayfalık bir belge sundu. Google raporunda, "Microsoft'un karmaşık lisans kısıtlamaları, kurumsal müşterilerinin, buluta geçiş sırasında başka bir bulut sağlayıcısını seçmesini engelliyor ve bu müşterileri Azure ekosistemine bağlıyor" ifadelerine yer verdi.

Küresel bulut altyapısı hizmetleri pazarının üçte ikisi bu üç şirket tarafından kontrol ediliyor. Bu da aşılmaz teknik engeller koyarak sağlayıcılar arasında geçişi neredeyse imkansız hale getiriyor ve kullanıcıları kilitliyor.

Tekelleşme bizi neden risk altında bırakıyor? Tekelleşmiş şirketler, diğer kurumları domine ettikleri pazardan dışarı atıyor ve rakipleri için angajman koşullarını, yerleşik devleri tehdit etmeyecek şekilde yeniden tasarlıyor.

CrowdStrike'ın genel müdürü George Kurtz, servetinin ciddi bir kısmını kaybetti, ancak bu servet geri dönecek. Microsoft ve CrowdStrike bazı müşterilerini ve işlerini kaybetti, ancak şüphesiz bir veya iki yıl içinde elde ettiğinden daha fazlasını kazanacak. Bu durum yalnızca bu kesintide değil, gelecekte yaşanabilecek herhangi bir kesintide de geçerli. Pazarda eksikliğini hissettiren "rekabet" koşulları, sektör devlerinin anlık kayıplarını zaman içerisinde ustaca örtecek.