Vay Canına
Forum Üyesi
Hudud boyları ile derbend ve geçitlerin muhâfazasıyla sorumlu bir nevi muhafız sınıfı. Önceleri sâdece rumlardan teşekkül etmiş bir sınıf iken, sonraları içlerine Osmanlı tebeasından olan diğer hıristiyanlar da girmiştir. Bunların yalnız Bosna hududunda bulunanları müslüman idi.
On beşinci yüzyılın başında tamamen hudûd bekçisi hizmetinde bulunan Martoloslar, bu yüzyılın ikinci yarısında, Tuna nehri üzerinde Vidin, Güğercinlik, Belgrad, Tameşvar, Delvine, Zigetvar gibi kalelerde hizmet eden askerî bir teşkîlât olarak görünmektedirler. On-onbeş kişilik birlikler hâlinde bulunan martoloslar, bir reis idaresinde idiler. Yevmiyeleri iki akçe kadardı. Martolos sınıfının başında bulunan ağalar müslümanlardan seçilirdi.
On yedinci yüzyılın sonlarından itibaren bozulmaya başlayan martoloslar teşkilâtı, 1722’de Rumeli vâlisi Osman Paşa’nın arzı üzerine kaldırıldı. Bu teşkilâtın yerine tamâmiyle müslüman reâyâdan muhâfazacı ve bekçi adı altında yeni bir teşekkül meydana getirildi.
1) Osmanlı Târihi ve Teşkilâtı; sh. 119
2) Netâyic-ül-vukûât
3) Osmanlı İmparatorluğu Teşkilâtı (İsmâil Hakkı, Atıf Efendi Kütüphânesi, M. Z. Pakalın Kitapları, No: 956); sh. 82
4) Osmanlı Târihi (Uzunçarşılı); cild-2, sh. 566, cild-3, kısım-2, sh. 282
5) Târih Deyimleri ve Terimleri (M. Z. Pakalın); cild-1, 2, 3
6) Büyük Türkiye Târihi (Y. Öztuna); cild-2, sh. 333, 432
7) Mufassal Osmanlı Târihi; cild-3, sh. 1499
8) Osmanlı Kara ve Deniz Kuvvetleri (Prof. Dr. Aydın Taneri); sh. 115 v.d.
9) Türkiye’de Toprak Mes’elesi (Ö. L. Barkan); sh. 805
10) Osmanlı İmparatorluğu Derbend Teşkilâtı (Doç. Dr. Cengiz Orhonlu)
On beşinci yüzyılın başında tamamen hudûd bekçisi hizmetinde bulunan Martoloslar, bu yüzyılın ikinci yarısında, Tuna nehri üzerinde Vidin, Güğercinlik, Belgrad, Tameşvar, Delvine, Zigetvar gibi kalelerde hizmet eden askerî bir teşkîlât olarak görünmektedirler. On-onbeş kişilik birlikler hâlinde bulunan martoloslar, bir reis idaresinde idiler. Yevmiyeleri iki akçe kadardı. Martolos sınıfının başında bulunan ağalar müslümanlardan seçilirdi.
On yedinci yüzyılın sonlarından itibaren bozulmaya başlayan martoloslar teşkilâtı, 1722’de Rumeli vâlisi Osman Paşa’nın arzı üzerine kaldırıldı. Bu teşkilâtın yerine tamâmiyle müslüman reâyâdan muhâfazacı ve bekçi adı altında yeni bir teşekkül meydana getirildi.
1) Osmanlı Târihi ve Teşkilâtı; sh. 119
2) Netâyic-ül-vukûât
3) Osmanlı İmparatorluğu Teşkilâtı (İsmâil Hakkı, Atıf Efendi Kütüphânesi, M. Z. Pakalın Kitapları, No: 956); sh. 82
4) Osmanlı Târihi (Uzunçarşılı); cild-2, sh. 566, cild-3, kısım-2, sh. 282
5) Târih Deyimleri ve Terimleri (M. Z. Pakalın); cild-1, 2, 3
6) Büyük Türkiye Târihi (Y. Öztuna); cild-2, sh. 333, 432
7) Mufassal Osmanlı Târihi; cild-3, sh. 1499
8) Osmanlı Kara ve Deniz Kuvvetleri (Prof. Dr. Aydın Taneri); sh. 115 v.d.
9) Türkiye’de Toprak Mes’elesi (Ö. L. Barkan); sh. 805
10) Osmanlı İmparatorluğu Derbend Teşkilâtı (Doç. Dr. Cengiz Orhonlu)
