KKTC Hükümeti'nin, 25 Aralık'ta yapılacak yerel seçimlerin ardından 1974 Kıbrıs harekatından beri "hayalet şehir" olan Maraş bölgesini tümüyle açma kararı aldığı bildiriliyor. Rum tarafının Maraş konusunda son derece hassas olduğu, onlarca yıldır bölgede yıkılmaya terk edilen oteller ve binaların "gerçek sahiplerine iade edilmesini "istediği biliniyor. KKTC, tabii ki Ankara'nın da desteğiyle kapalı Maraş'ı iskana açtığı takdirde adada büyük bir huzursuzluk yaşanacağı kesin. KKTC Yönetimi 2020'de Maraş'ın bir kısmını ziyarete açmış, bu hamle Rum tarafının sert tepkileriyle karşılanmıştı.
1974 Kıbrıs Harekatı öncesi Akdeniz'in en gözde tatil yörelerinden biri olarak bilinen ve sekiz kilometre uzunluğunda sahili olan Maraş ya da Rumca adıyla Varoşa aynı yılın Ağustos ayındaki ikinci harekattan sonra askeri bölge ilan edilmiş ve tümüyle kapatılmıştı. O dönemden beri Maraş'ın deniz kıyısında Türk Silahlı Kuvvetleri'nin devraldığı altı orduevi binası bulunuyor. Daha sonra 1985 yılına gelindiğinde BM Güvenlik Konseyi Maraş ya da Varoşa kentiyle ilgili 550 sayılı bir karar aldı. Kararda aynen şu ifade kullanılıyor:
"Maraş'ın herhangi bir bölgesine sakinleri (Kıbrıs harekatında kenti terk eden Rumlar) dışında hiç kimse yerleşemez; yerleşmeleri kabul edilemez. Bölgenin idaresinin Birleşmiş Milletler'e devredilmesi çağırısında bulunulur."
Eylül 1992'de BM Güvenlik Konseyi 550 sayılı karara atıfta bulunarak 789 sayılı bir karar daha alarak bu çağırısını yeniledi.
Aradan yıllar geçti. 2004'te Kıbrıs Rum ve Türk kesimlerinde referanduma sunulan Annan Planı'na göre Kapalı Maraş Rum tarafının denetimine bırakılacaktı. Ancak referandumlara Türk tarafı "Evet" oyu verirken Rum tarafı "Hayır" dedi. Böylece de Maraş bugüne kadar kapalı kaldı. Bir kaç kez özel izinle gidip dolaştığım Maraş'ta kıyı boyunca oteller, kıyıdan biraz içerlere doğru gidilince de çok katlı konutlar olduğunu gördüm. Binaların pek çoğunun cephelerinde Lordos ismi yazılıydı. Meğer Kıbrıs Rum toplumunun en zenginlerinden olarak bilinen iş adamı Dinos Lordos Maraş'ın neredeyse yarısını satın almış, ama mülkleri Türk tarafında kalmıştı.
Kıbrıs Türk tarafının BM Güvenlik Konseyi kararlarına rağmen Maraş'ı açma hamlesi Rum tarafında anında yankısını buldu. Greek Reporter isimli İngilizce yayın yapan haber sitesinde Tasos Kokinidis imzasıyla çok sert ifadelerle dolu bir yazı yer aldı. "Kıbrıslı Türkler Maraş'ın Tamamını Gayri Meşru Şekilde Açıyor" başlıklı yazı şöyle:
"Kıbrıslı Türk Lider 1974'teki Türk işgalinden bu yana hayalet şehir olarak günümüze gelen Maraş'ın tamamını bu ay içinde yapılacak (25 Aralık) belediye seçimlerinden sonra açacaklarını açıkladı. Kıbrıslı Türkler'in bu hamlesi yasa dışıdır. " Yazının burasında BM Güvenlik Konseyi'nin 1974 yılında aldığı 550 sayılı kararına atıfta bulunuluyor.
Yazının devamını birlikte okuyalım:
"Kıbrıslı Türkler'in sözde Başbakanı Ünal Üstel bir seçim kampanyası konuşmasında şunları söyledi:'Bize Maraş'ı açmayın dediler;açtık. Seçimlerden sonra tamamını açacağız. Bunu da anavatan Türkiye'yle birlikte yapacağız.Böylece hem ekonomimiz canlanacak hem de genç nüfusumuza istihdam imkanları doğacak.'
"Kıbrıs Türk tarafı ve Türkiye'nin 2020'de Maraş'ı kısmen ziyarete açma kararının ardından BM Güvenlik Konseyi 2021'de çok sert bir açıklama yaparak derhal bu karardan vaz geçilmesi çağırısında bulunmuştu. Aynı yıl, ABD Kongresi'nin 19 üyesi BM Genel Sekreteri Antonio Guterres'e bir mektup göndererek Kıbrıs Türk tarafı ve Türkiye'ye karşı harekete geçilmesini istemişti. Buna paralel olarak ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken Maraş'ı kısmen açma kararını sert bir dille kınamıştı. "
Öte yandan Kıbrıs Rum kesiminden İngilizce yayın yapan ekonomik haber sitesi Financial Mirror'da da çarpıcı bir haber yayımlandı. "Kıbrıs (Rum Kesimi) Kendini Savunmak İçin Askeri İttifaklar Kuruyor" başlıklı haber şöyle:
"Kıbrıs (Rum Kesimi) Türkiye'nin gittikçe artan provokasyonları ve asimetrik tehditlerine karşı kendini korumak amacıyla İngiltere ve ABD dahil, pek çok ülkeyle savunma ve güvenlik işbirliği ortaklıkları kurmaktadır. Savunma Bakanı Haralambos Petrides, Kıbrıs (Rum Kesimi) Subaylar Cemiyeti yıllık kongresinde yaptığı konuşmada, bakanlığın ülkenin caydırıcılık kapasitesini arttırmak için hedefler belirlediğini, ayrıca bakanlığının bütçesinin 20 yılın en yüksek düzeyine ulaştığını da söyledi. Petrides,'Tabii ki Yunanistan'la savunma işbirliği en yüksek düzeyde devam etmektedir,'diye konuştu. Petrides devamında, Yunanistan, Fransa ve İtalya'yla güvenlik işbirliğinin AB için Doğu Akdeniz'i bir cazibe merkezi konumuna getirdiğini de sözlerine ekledi. "
KKTC ve Türkiye Maraş'ın tamamını açmakla uğraşırken besbelli Kıbrıs Rum kesimi, AB şemsiyesi altında olmanın verdiği güvenle boş durmuyor; askeri harcamalar için kesenin ağzını iyice açmış görünüyor.
"Anavatan" Türkiye ve "Yavru Vatan" KKTC bunca sorunla boğuşurken şimdi Maraş'ın tamamını açma gibi parlak bir fikir kimin aklından çıktı, diye düşünmeye başladım. Öyle ya KKTC'de tam Noel gününe rastlayan 25 Aralık'ta yerel seçimler, ondan beş-altı ay sonra da anavatan Türkiye'de hayati nitelikteki seçimler var. Acaba, diyorum, KKTC'de iktidar partisi UBP Maraş'ta böyle bir gövde gösterisiyle oylarını konsolide mi etmek istiyor? Peki ya Türkiye? Yunanistan'la, Suriye'yle savaş imkanları arayıp bulamayınca Kıbrıs'ta mı karar kıldı ne? Zaten bütün dünyada 48 yıldır işgalci olarak damgalanan Ankara şimdi de Maraş gibi ateşten topu eline almakla ne elde etmeyi umuyor? Doğrusu çok merak ediyorum.
1974 Kıbrıs Harekatı öncesi Akdeniz'in en gözde tatil yörelerinden biri olarak bilinen ve sekiz kilometre uzunluğunda sahili olan Maraş ya da Rumca adıyla Varoşa aynı yılın Ağustos ayındaki ikinci harekattan sonra askeri bölge ilan edilmiş ve tümüyle kapatılmıştı. O dönemden beri Maraş'ın deniz kıyısında Türk Silahlı Kuvvetleri'nin devraldığı altı orduevi binası bulunuyor. Daha sonra 1985 yılına gelindiğinde BM Güvenlik Konseyi Maraş ya da Varoşa kentiyle ilgili 550 sayılı bir karar aldı. Kararda aynen şu ifade kullanılıyor:
"Maraş'ın herhangi bir bölgesine sakinleri (Kıbrıs harekatında kenti terk eden Rumlar) dışında hiç kimse yerleşemez; yerleşmeleri kabul edilemez. Bölgenin idaresinin Birleşmiş Milletler'e devredilmesi çağırısında bulunulur."
Eylül 1992'de BM Güvenlik Konseyi 550 sayılı karara atıfta bulunarak 789 sayılı bir karar daha alarak bu çağırısını yeniledi.
Aradan yıllar geçti. 2004'te Kıbrıs Rum ve Türk kesimlerinde referanduma sunulan Annan Planı'na göre Kapalı Maraş Rum tarafının denetimine bırakılacaktı. Ancak referandumlara Türk tarafı "Evet" oyu verirken Rum tarafı "Hayır" dedi. Böylece de Maraş bugüne kadar kapalı kaldı. Bir kaç kez özel izinle gidip dolaştığım Maraş'ta kıyı boyunca oteller, kıyıdan biraz içerlere doğru gidilince de çok katlı konutlar olduğunu gördüm. Binaların pek çoğunun cephelerinde Lordos ismi yazılıydı. Meğer Kıbrıs Rum toplumunun en zenginlerinden olarak bilinen iş adamı Dinos Lordos Maraş'ın neredeyse yarısını satın almış, ama mülkleri Türk tarafında kalmıştı.
Kıbrıs Türk tarafının BM Güvenlik Konseyi kararlarına rağmen Maraş'ı açma hamlesi Rum tarafında anında yankısını buldu. Greek Reporter isimli İngilizce yayın yapan haber sitesinde Tasos Kokinidis imzasıyla çok sert ifadelerle dolu bir yazı yer aldı. "Kıbrıslı Türkler Maraş'ın Tamamını Gayri Meşru Şekilde Açıyor" başlıklı yazı şöyle:
"Kıbrıslı Türk Lider 1974'teki Türk işgalinden bu yana hayalet şehir olarak günümüze gelen Maraş'ın tamamını bu ay içinde yapılacak (25 Aralık) belediye seçimlerinden sonra açacaklarını açıkladı. Kıbrıslı Türkler'in bu hamlesi yasa dışıdır. " Yazının burasında BM Güvenlik Konseyi'nin 1974 yılında aldığı 550 sayılı kararına atıfta bulunuluyor.
Yazının devamını birlikte okuyalım:
"Kıbrıslı Türkler'in sözde Başbakanı Ünal Üstel bir seçim kampanyası konuşmasında şunları söyledi:'Bize Maraş'ı açmayın dediler;açtık. Seçimlerden sonra tamamını açacağız. Bunu da anavatan Türkiye'yle birlikte yapacağız.Böylece hem ekonomimiz canlanacak hem de genç nüfusumuza istihdam imkanları doğacak.'
"Kıbrıs Türk tarafı ve Türkiye'nin 2020'de Maraş'ı kısmen ziyarete açma kararının ardından BM Güvenlik Konseyi 2021'de çok sert bir açıklama yaparak derhal bu karardan vaz geçilmesi çağırısında bulunmuştu. Aynı yıl, ABD Kongresi'nin 19 üyesi BM Genel Sekreteri Antonio Guterres'e bir mektup göndererek Kıbrıs Türk tarafı ve Türkiye'ye karşı harekete geçilmesini istemişti. Buna paralel olarak ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken Maraş'ı kısmen açma kararını sert bir dille kınamıştı. "
Öte yandan Kıbrıs Rum kesiminden İngilizce yayın yapan ekonomik haber sitesi Financial Mirror'da da çarpıcı bir haber yayımlandı. "Kıbrıs (Rum Kesimi) Kendini Savunmak İçin Askeri İttifaklar Kuruyor" başlıklı haber şöyle:
"Kıbrıs (Rum Kesimi) Türkiye'nin gittikçe artan provokasyonları ve asimetrik tehditlerine karşı kendini korumak amacıyla İngiltere ve ABD dahil, pek çok ülkeyle savunma ve güvenlik işbirliği ortaklıkları kurmaktadır. Savunma Bakanı Haralambos Petrides, Kıbrıs (Rum Kesimi) Subaylar Cemiyeti yıllık kongresinde yaptığı konuşmada, bakanlığın ülkenin caydırıcılık kapasitesini arttırmak için hedefler belirlediğini, ayrıca bakanlığının bütçesinin 20 yılın en yüksek düzeyine ulaştığını da söyledi. Petrides,'Tabii ki Yunanistan'la savunma işbirliği en yüksek düzeyde devam etmektedir,'diye konuştu. Petrides devamında, Yunanistan, Fransa ve İtalya'yla güvenlik işbirliğinin AB için Doğu Akdeniz'i bir cazibe merkezi konumuna getirdiğini de sözlerine ekledi. "
KKTC ve Türkiye Maraş'ın tamamını açmakla uğraşırken besbelli Kıbrıs Rum kesimi, AB şemsiyesi altında olmanın verdiği güvenle boş durmuyor; askeri harcamalar için kesenin ağzını iyice açmış görünüyor.
"Anavatan" Türkiye ve "Yavru Vatan" KKTC bunca sorunla boğuşurken şimdi Maraş'ın tamamını açma gibi parlak bir fikir kimin aklından çıktı, diye düşünmeye başladım. Öyle ya KKTC'de tam Noel gününe rastlayan 25 Aralık'ta yerel seçimler, ondan beş-altı ay sonra da anavatan Türkiye'de hayati nitelikteki seçimler var. Acaba, diyorum, KKTC'de iktidar partisi UBP Maraş'ta böyle bir gövde gösterisiyle oylarını konsolide mi etmek istiyor? Peki ya Türkiye? Yunanistan'la, Suriye'yle savaş imkanları arayıp bulamayınca Kıbrıs'ta mı karar kıldı ne? Zaten bütün dünyada 48 yıldır işgalci olarak damgalanan Ankara şimdi de Maraş gibi ateşten topu eline almakla ne elde etmeyi umuyor? Doğrusu çok merak ediyorum.