Kara delik jetlerinden yayılan X-ışınlarıyla ilgili önemli keşif

Bilim insanları, kara delik jetlerinden yayılan X-ışınlarının birkaç yılda bir değişiklik gösterebildiği tespit edildi. Makaleye göre bu dalgalanmalar X-ışınlarının nasıl oluştuğuna dair temel yaklaşımlardan birini çürüttü. Araştırmacılar yayılan X-ışınlarının milyonlarca yıl boyunca değişmediği kanısındaydı. Ayrıca Dünya'ya yakın olan kara deliklerdeki değişimin daha fazla olduğu ortaya çıkarıldı.

Araştırmacılar, Chandra X-ışını Gözlemevi'nden alınan verileri inceleyerek kara delik parçacık akımlarından (jet) yayılan X-ışınlarında dalgalanmalar tespit etti. Tech Explorist'in haberine göre, yapılan bir araştırma, istatistiksel olarak önemli sayıda kara delik jetindeki X-ışını yayılımlarının sadece birkaç yıl içinde değişiklik gösterdiğini ortaya çıkardı. Araştırmacılar, kara deliklerden yayılan bu parçacıkların X-ışını yayabilecek yüksek enerji seviyelerine nasıl geldiğinin henüz bilinmemesine karşın, daha önce X-ışınlarının milyonlarca yıl süresince değişmediğinin düşünüldüğünü belirtti. Gözlemevinin arşiv verilerini analiz eden bilim insanları, 53 kara delik jeti içinde Chandra'nın birden fazla gözlem yaptığı 155 farklı konumu inceledi.Maryland Üniversitesi öğretim üyesi ve araştırmanın başyazarı astronom Eileen Meyer, "Bu tür kısa zaman ölçeklerinde nispeten sık değişkenlik keşfedilmesi bu jetler bağlamında 'devrim' niteliğinde. Verilerde bu sonucu görmek neredeyse bir mucize gibiydi çünkü gözlemler bunu tespit etmek için tasarlanmamıştı." dedi. Araştırmacılar, jetlerin X-ışınlarını nasıl ürettiğine dair en basit hipotezin, parçacıkların galaksinin merkezinde akımları püskürten kara delik "motorunda" ivmelendiğini ve X-ışını emisyonlarının zaman içinde değişmediğini varsaydığını kaydetti. Öte yandan son araştırmada, jetlerin uzanımı boyunca X-ışını emisyonlarında hızlı dalgalanmalar keşfedildi. Bu, jetin kara delikte ilk başladığı yerden çok uzakta, jet boyunca parçacık ivmelenmesinin değiştiğini gösteriyor. Araştırmada Dünya'ya yakın kara delik jetlerinde uzaktaki jetlere oranla daha fazla değişim olduğu tespit edildi. Teleskoplara ulaşan verilerde yer alan uzaktaki kara delik jetlerine ait görüntülerin evrenin daha eski dönemlerini yansıttığı düşünüldüğünde, o dönemdeki evrenin daha küçük ve ortam radyasyonunun daha yüksek olmasının jetlerdeki X-ışını yayınımını daha kararlı hale getirdiğini gösterdiği belirtildi. Ekibin analizi, araştırmada incelenen jetlerin yüzde 30 ila 100'ünün X-ışını yayınımının kısa zaman ölçeklerinde değişkenlik gösterdiğini ortaya çıkardı.