Nevşehir'de sıcak hava balonunun sert iniş yapması sonucu iki turistin öldüğü, üç turistin yaralandığı kazanın ardından*gündeme gelen pilotlar, sıkı bir eğitimden*geçiyor.*Kapadokya'da Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü denetiminde verilen yaklaşık 3 aylık teorik ve pratik eğitimin ardından lisans alan pilotlar, 300 saatlik tecrübe uçuşunun ardından ticari uçuşlara katılabiliyor.
Sıcak hava balonu pilotlarının "3 ay" teorik, "300 saat" pratik eğitim alma şartı bulunuyor.*
Geçtiğimiz günlerde Nevşehir'in Kavak beldesinde sıcak hava balonunun sert iniş yapması sonucu meydana gelen kaza dolayısıyla gündeme gelen pilot eğitimleri, bu konuda uzmanlaşan özel eğitim merkezlerince gerçekleştiriliyor. Pratik ve teorik eğitimlerle sınavlar ise Sivil Havacılık Genel Müdürlüğünün (SHGM) denetiminde yapılıyor. Teorik ve pratik eğitimler 3 ay sürüyor ancak hava hukuku, meteoroloji, uçuş performans ve planlama başta olmak üzere 13 farklı branş dersi alan pilot adaylarının, sınavda başarısız oldukları dersleri tekrar etmesi gerekiyor. Acil durum dersinin sınavında ise tam puan alamayan adaylar, başarısız kabul ediliyor ve lisans alamıyor.
300 SAAT EÐİTİM VE TECRÜBE UÇUŞU Sınavda başarılı olarak lisans alan pilotların da ticari uçuş yapabilmek için öğretmen pilotlar eşliğinde 300 saat eğitim ve tecrübe uçuşu gerçekleştirmesi gerekiyor. Dünyada sıcak hava balonculuk faaliyetlerinin en yoğun yapıldığı merkez olarak bilinen Kapadokya'da, mevsim koşullarından dolayı yılda ortama 250 gün balon uçuşu yapılabildiği göz önüne alındığında, adayların bir yıldan daha uzun süre eğitim uçuşuna katılım sağlaması gerekiyor. Lisansını alıp, gerekli uçuş saatini tamamlayan pilotlar, SHGM tarafından iki yılda bir seviye kontrol sınavlarına tabi tutuluyor. Lisanslı pilotlar sınavlarda yeterli başarıyı sağlayamadığında uçuş hakları durdurulup, yeniden eğitim almaya yönlendiriliyor.
Sıcak hava balon turlarında pilotlar, turistlere eşsiz bir manzara sunarken, çevresindeki balonlar ve kendilerini araçla karadan takip eden yer ekibiyle telsizle irtibat halinde uçuş güvenliğini sağlıyor. Balonda, pilotun yanında bir de çevre ve sepet içi kontrolüne destek olmak amacıyla gözlemci pilot görev yapıyor. Her balonda bulunması zorunlu olan GPS cihazları, hız ve yönü anlık kaydediyor. Ortalama bir saat süren turun ardından, pilotun belirlediği düz bir alana iniş yapılıyor. Güvenli inişin ardından balonun havada kaldığı süreçte kaydedilen veriler SHGM yetkililerine iletiliyor.
SORUN YAŞAYAN PİLOTA VE FİRMAYA CEZA Yetkililer, uçuş rotası dışına çıktığı veya bir sorun yaşadığı tespit edilen pilotlar ile firmaya para cezası, lisans askıya alma ve lisans iptali gibi cezalar verebiliyor. Kapadokya'daki balon pilotlarının maaşları tecrübe edindiği uçuş saati baz alınarak belirleniyor. Ortalama bin saat uçuş tecrübesi olan pilotlar 20- 30 bin lira arasında maaş alabiliyor. Pilot lisanslarının uluslararası geçerliliği olduğu için Türk pilotlar başka ülkelerde görev yapabildiği gibi Türkiye'de de yabancı pilotlar çalışabiliyor. Kapadokya'da ise 350'den fazla Türk ve 14 yabancı pilot görev yapıyor. Sıcak hava balon turlarına, genellikle havanın sakin olduğu, termik rüzgarların başlamadığı sabahın erken saatlerinde izin veriliyor. SHGM tarafından oluşturulan heyet, bölgenin farklı noktalarında hava koşullarını takip ediyor. Hava şartlarının uygun olduğuna karar verildiğinde sistem üzerinde firma ve pilotlara yeşil bayrak işareti veriliyor. Uygulama ekranını takip eden pilotlar, verilen iznin ardından sepetlerinde turistlerle gökyüzüne yükselebiliyor. Çeşitli ülkelerde gerçekleştirilen sıcak hava balon turları, uçuş gün sayısı ve günlük 150 balonun kalkış yapması nedeniyle en yoğun şekilde Kapadokya'da gerçekleştiriliyor. Ruanda, Dubai, Kenya, Tanzanya, Myanmar, Mısır, Avustralya, İsveç ve Kuzey Amerika'da düzenlenen balon turları, yılın belirli dönemlerinde yapılırken, elverişli hava koşulları nedeniyle Kapadokya'da 12 ay boyunca uçuş gerçekleştirilebiliyor. Kapadokya'da 1997 yılında bir İngiliz firma tarafından deneme turları ile başlayan, 2000'li yılların başından itibaren gösterilen ilgiye paralel olarak artan balon turu faaliyetleri bölgedeki 38 firma tarafından, 4-32 kişi kapasiteli balonlarla düzenleniyor. Kapadokya'da bu yıl ocak-eylül döneminde 508 bin 181 turist sıcak hava balon turlarına katılarak, ülke ekonomisine de önemli bir katkı sağladı. Kış ve yaz aylarında, turizm sezonundaki hareketliliğe bağlı talep doğrultusunda kişi başı 120-160 euro arasında ücretle gerçekleştirilen turlar, yılda yaklaşık 80 milyon euro döviz girdisi sağlıyor.
