platnet
Forum Üyesi
İşçi ile işveren arasında yapılan iş sözleşmesinin her zaman, sözleşme yapılırkenki durumda devam etmesi beklenemez. Bunu öngören kanun koyucu, işçinin ya da işverenin, tek taraflı irade açıklamasıyla da iş sözleşmesini sona erdirmesine, fesh etmesine imkan tanımıştır. İş Kanunu md. 17’de düzenlenen hükme göre işveren ya da işçi, iş sözleşmesini sebep göstermeksizin feshedebilir. Maddede belirtilen öneller hususu, ihbar tazminatı ile ilgili başlıkta açıklanacağı için, burada ayrıntılandırılmayacaktır.
İş Kanunu md. 17’ye göre iş akdinin sebep gösterilmeden feshedilmesi mümkündür. Pekala, işçi yararını gözeten kanun, bu türdeki fesihlerde işçiyi korumayacak mıdır? Şüphesiz ki, sınırsız şekilde olmasa da, koruyacaktır. Kanun, işverenin iş sözleşmesini feshetmesine engel olmamaktadır. Ancak bazı durumlarda, işçinin fesihten kaynaklı zararını giderecek tazminatların işçiye ödenmesini zorunlu kılmaktadır. Bu tazminatlardan birisi, kötüniyet tazminatıdır.
Kötüniyet Tazminatını Hangi İşçiler Talep Edebilirler?
Öncelikle belirtmek gerekir ki kötüniyet tazminatından faydalanabilecek olanlar, İK md. 18/1 uyarınca İK md. 18, 19, 20 ve 21. maddelerinin uygulanma alanı dışında kalan işçilerdir. Yani işe iade talebinde bulunabilecek işçi, kötüniyet tazminatı hükmünden faydalanamayacaktır. Bu türdeki işçiler zaten işverenin kötüniyetini ortaya koyarak işe iadelerini sağlayabilirler.
Bir diğer önemli ve tazminata adını veren husus ise, işverenin fesih hakkını kötüye kullanarak iş sözleşmesini sona erdirmiş olması gerekliliğidir. Yani işveren, kötüniyetli değilse ve mevzuatın kendisine verdiği hakkı kullanıyorsa, işçinin kötüniyet tazminatı talep etme hakkı oluşmayacaktır.
Hangi Hallerde Kötüniyetli Fesihten Söz Edilebilir?
İş Kanunu, hangi hallerin kötüniyetli fesih anlamına geleceğini saymamıştır. Ancak, sendika üyeliği, sendikal faaliyetlere katılma, işçinin haklarını korumak amacıyla işveren aleyhine şikayet ya da resmi merciilere başvuruda bulunması, bu süreçlere dahil olmak, hamilelik, dini ya da siyasi görüş, vb örnek olarak sayılabilir. Kötüniyetin var olup olmadığı, olayın özü incelenerek ortaya konabilecektir.
İspat Kime Düşer?
Kötüniyet tazminatı talebinde bulunan işçi, işverenin iş sözleşmesini kötüniyetli olarak sona erdirdiğini ispatlamakla yükümlüdür. İddia eden, ispat edecektir.
Kötüniyet Tazminatının Hesabı Nasıl Yapılır?
İş sözleşmesi işveren tarafından kötüniyetli olarak feshedilen işçiye, bildirim süresinin üç katı tutarında tazminat ödenir. Dolayısıyla öncelikle belirlenmesi gereken, bildirim süresinin ne kadar olduğudur. Bildirim süresi, işçinin işte çalıştığı süreye göre hesaplanmaktadır. 0-6 ay arası çalışmanın varlığı halinde 2 hafta, 6 ay -1,5 yıl arası için 4 hafta, 1,5 yıl -3 yıl için 6 hafta ve 3 yıldan fazla süreli çalışma için ise 8 hafta bildirim süresi yasaca belirlenmiştir. Ancak bu süreler sözleşme ile artırılabilir.
Kötüniyet tazminatının hesabında, giydirilmiş ücret değerlendirilecektir.
Bildirim Süresine Uyulmadığı Takdirde Kötüniyet Tazminatı Ne Kadar Olacaktır?
Bildirim süresine uyulmadığı takdirde işveren işçiye, ihbar tazminatı ödeyecektir. Bu durumda işçi, hem bildirim süresine uygun ihbar tazminatını, hem de bu tazminatın 3 katı kötüniyet tazminatını talep edebilir.
İş Kanunu md. 17’ye göre iş akdinin sebep gösterilmeden feshedilmesi mümkündür. Pekala, işçi yararını gözeten kanun, bu türdeki fesihlerde işçiyi korumayacak mıdır? Şüphesiz ki, sınırsız şekilde olmasa da, koruyacaktır. Kanun, işverenin iş sözleşmesini feshetmesine engel olmamaktadır. Ancak bazı durumlarda, işçinin fesihten kaynaklı zararını giderecek tazminatların işçiye ödenmesini zorunlu kılmaktadır. Bu tazminatlardan birisi, kötüniyet tazminatıdır.
Kötüniyet Tazminatını Hangi İşçiler Talep Edebilirler?
Öncelikle belirtmek gerekir ki kötüniyet tazminatından faydalanabilecek olanlar, İK md. 18/1 uyarınca İK md. 18, 19, 20 ve 21. maddelerinin uygulanma alanı dışında kalan işçilerdir. Yani işe iade talebinde bulunabilecek işçi, kötüniyet tazminatı hükmünden faydalanamayacaktır. Bu türdeki işçiler zaten işverenin kötüniyetini ortaya koyarak işe iadelerini sağlayabilirler.
Bir diğer önemli ve tazminata adını veren husus ise, işverenin fesih hakkını kötüye kullanarak iş sözleşmesini sona erdirmiş olması gerekliliğidir. Yani işveren, kötüniyetli değilse ve mevzuatın kendisine verdiği hakkı kullanıyorsa, işçinin kötüniyet tazminatı talep etme hakkı oluşmayacaktır.
Hangi Hallerde Kötüniyetli Fesihten Söz Edilebilir?
İş Kanunu, hangi hallerin kötüniyetli fesih anlamına geleceğini saymamıştır. Ancak, sendika üyeliği, sendikal faaliyetlere katılma, işçinin haklarını korumak amacıyla işveren aleyhine şikayet ya da resmi merciilere başvuruda bulunması, bu süreçlere dahil olmak, hamilelik, dini ya da siyasi görüş, vb örnek olarak sayılabilir. Kötüniyetin var olup olmadığı, olayın özü incelenerek ortaya konabilecektir.
İspat Kime Düşer?
Kötüniyet tazminatı talebinde bulunan işçi, işverenin iş sözleşmesini kötüniyetli olarak sona erdirdiğini ispatlamakla yükümlüdür. İddia eden, ispat edecektir.
Kötüniyet Tazminatının Hesabı Nasıl Yapılır?
İş sözleşmesi işveren tarafından kötüniyetli olarak feshedilen işçiye, bildirim süresinin üç katı tutarında tazminat ödenir. Dolayısıyla öncelikle belirlenmesi gereken, bildirim süresinin ne kadar olduğudur. Bildirim süresi, işçinin işte çalıştığı süreye göre hesaplanmaktadır. 0-6 ay arası çalışmanın varlığı halinde 2 hafta, 6 ay -1,5 yıl arası için 4 hafta, 1,5 yıl -3 yıl için 6 hafta ve 3 yıldan fazla süreli çalışma için ise 8 hafta bildirim süresi yasaca belirlenmiştir. Ancak bu süreler sözleşme ile artırılabilir.
Kötüniyet tazminatının hesabında, giydirilmiş ücret değerlendirilecektir.
Bildirim Süresine Uyulmadığı Takdirde Kötüniyet Tazminatı Ne Kadar Olacaktır?
Bildirim süresine uyulmadığı takdirde işveren işçiye, ihbar tazminatı ödeyecektir. Bu durumda işçi, hem bildirim süresine uygun ihbar tazminatını, hem de bu tazminatın 3 katı kötüniyet tazminatını talep edebilir.
