Vay Canına
Forum Üyesi
1887’de, Fransa’da tahsil yapan üniversiteli gençler tarafından Cenevre’de kuruldu. Kurucularının hepsi Rus ermenisi olan komitenin temel ideolojisi, Marksizmdi. 1890’da Hınçakyan İhtilâl Partisi adını aldı. İlk başta, İstanbul komite merkezi olarak kabul edildiyse de, sonradan Londra’ya taşındı. Osmanlı ülkesi içinde gizlice ve geniş bir şekilde teşkilâtlanan komite, Rus konsolosluklarından büyük destek gördü. 1890’da Erzurum isyânı, 1892-1893’de Merzifon-Yozgat-Kayseri olayları, 1895’de Birinci Sasun olayları, 1895’de Bâb-ı âlî gösterileri, 1895’de Zeytun isyânı bu komite tarafından tertiplendi. Çeşitli eğilim ve görüşde olan ermenileri bünyesinde barındıran komite, 1896 Londra kongresinde çıkan tartışmalar sonucu parçalandı. Ayrılan bir grup, Reforme Hınçak Partisi’ni kurdu. Bu dönemlerde sultan İkinci Abdülhamîd Han’ın idaresine karşı çıkan Jön Türklerle de işbirliği yapan Hınçakyan Komitesi, tertiplediği olaylarda pek çok müslüman-Türk’ü katletti.
