Vay Canına
Forum Üyesi
Senelik geliri yüz bin akçe ve daha fazla olan tımarlara denirdi. Pâdişâha verilenler havass-ı hümâyûn adını taşırdı. Haslar, pâdişâhdan başka hânedâna mensup kişilere, vezirlere, beylerbeylerine, sancakbeylerine, defterdârlara vs. verilirdi. Pâdişâh ve hânedâna mensup olmayanlara verilen haslar makama mahsus olduğundan, vazifede bulundukları süre içinde kendilerine aitti. Azillerinde veya ölümleri hâlinde bu dirliği kaybederlerdi.
Fâtih Kânunnâmesi’ne göre devlet ricali içinde an fazla senelik gelire sâhib olan has, bir milyon iki yüz bin akçe ile vezîriâzamınki idi. Beylerbeylerine ise, bir milyon ile bir milyon iki yüz bin akçe arasında has veriliyordu. Defterdâra da has verilirse bunun altı yüz bin akçelik olması kânun icâbıydı.
Haslar, Voyvoda denilen kimseler vasıtasıyla idare edilirdi. Has olarak verilen yerin öşür ve diğer resimleri has sahibine âid olup, köylü zirâat yapmazsa toprak elinden alınarak bir başkasına verilirdi. Has sahibi gelirlerinin her beş bin akçesi için devlete bir cebelü adı verilen atlı, zırhlı ve silâhlı bir asker beslemek zorundaydı. Nitekim on beşinci yüzyılda Anadolu eyâletinde (Hüdâvendigâr/Bursa, Biga, Karesi, Menteşe, Teke, Kütahya, Alâiye, Karahisarısâhib, Sultanönü ve Hamid livaları) başta pâdişâh hasları olmak üzere diğer bâzı devlet adamlarına âid hasların geliri toplam 41.052.010 akçe idi ki, 8.210 cebelü beslenmekteydi. Aynı şekilde Rum eyâletinin (Amasya, Çorum, Tokat, Sivas, Şarkikarahisar livaları) toplam has geliri 5. 627. 861 akçe idi ki, bu mikdar da 1.125 cebelü beslenmesi demekti.
Fâtih Kânunnâmesi’ne göre devlet ricali içinde an fazla senelik gelire sâhib olan has, bir milyon iki yüz bin akçe ile vezîriâzamınki idi. Beylerbeylerine ise, bir milyon ile bir milyon iki yüz bin akçe arasında has veriliyordu. Defterdâra da has verilirse bunun altı yüz bin akçelik olması kânun icâbıydı.
Haslar, Voyvoda denilen kimseler vasıtasıyla idare edilirdi. Has olarak verilen yerin öşür ve diğer resimleri has sahibine âid olup, köylü zirâat yapmazsa toprak elinden alınarak bir başkasına verilirdi. Has sahibi gelirlerinin her beş bin akçesi için devlete bir cebelü adı verilen atlı, zırhlı ve silâhlı bir asker beslemek zorundaydı. Nitekim on beşinci yüzyılda Anadolu eyâletinde (Hüdâvendigâr/Bursa, Biga, Karesi, Menteşe, Teke, Kütahya, Alâiye, Karahisarısâhib, Sultanönü ve Hamid livaları) başta pâdişâh hasları olmak üzere diğer bâzı devlet adamlarına âid hasların geliri toplam 41.052.010 akçe idi ki, 8.210 cebelü beslenmekteydi. Aynı şekilde Rum eyâletinin (Amasya, Çorum, Tokat, Sivas, Şarkikarahisar livaları) toplam has geliri 5. 627. 861 akçe idi ki, bu mikdar da 1.125 cebelü beslenmesi demekti.
