Vay Canına
Forum Üyesi
Yedinci Osmanlı Sultanı olan Fatih Sultan Mehmed’in eşi bulunmayan, muazzam şahsiyetini en önemli başlıklar altında ele alacağız. Şüphesiz onun şahsiyeti kelimelerin ve cümlelerin dar hudutlarına sığmayacak kadar geniş. Ancak amacımız günümüz gençlerine Fatih’in örnek şahsiyetinden örnekler vererek bir nebze de olsa fetih ruhunu yeniden canlandırabilmek. Rabbim müstefid eylesin.
Fatih ilim ve irfan yolunda gayretliydi:
Küçük yaşdan itibaren titiz bir eğitimden geçmiştir. Bu hususta babası İkinci Murad’ın Hacı Bayram Veli’den aldığı “Feth-i mübini görmek şu şehzade ile Akşemseddin’e nasip olacak!” müjdesi etkili olmakla beraber; Osmanlı Devleti’nde şehzadeler yüklenecekleri büyük vazifeden dolayı çok ciddi ve itinalı bir terbiye ve eğitimle yetiştirilirlerdi.
Şehzade Mehmed de, devrin en iyi hocaları tarafından eğitilmiştir. Molla Gürani, Molla Hüsrev, Hocazade gibi âlimler ilim ve fikir sahasında; Akşemseddin Hazretleri de özellikle manevi sahada genç şehzadenin eğitimini üstlenmişlerdir. İlk zamanlarda biraz okumakla arası iyi olmayan şehzadenin Hocası Molla Gürani bunu sezmiş ve ilim öğrenmenin önemini onun kalbine ustalıkla nakşetmiştir. Aralarında şöyle bir olay gerçekleşir:
Şehzade Fatih, mum ışığında masası üzerindeki kâğıtlarla meşguldür. Bakar, karıştırır, yazar, çizer, uzaklara dalar, gezinir, tekrar masa başına gelir. Bu sırada Molla Gürani oraya yaklaşmaktadır:
-Şehzadem, niçin uyumadın?
-Hocam çalışıyorum.
-Hangi dersi çalışıyorsun?
Fatih, bakışlarını masa üzerindeki kâğıtlara çevirir ve sükuta bürünür. Molla Gürani, masa üzerindeki yığınla evrakı gözden geçirir. Kâğıtlara baktıkça yüzü hayret yüklü bir ifadeye bürünür. Şöyle der:
-Bunlar ne evladım?
-Bunlar nicedir gözüme uyku girmesine engel olan hayallerim. Bir isteğim var.
-Nedir isteğin?
-Bugüne dek, hiç kimseye söylemedim. Bu gece size açıklamam gerekiyor demek… Aramızda bir sır olarak kalacaksa, söyleyebilirim.
Molla Gürani tebessümle Fatih’e bakarken, evet dercesine başını sallar. Fatih şöyle söyler:
-Hocam! Sevgili Peygamber Efendimiz sallallahu aleyhi ve sellem’in müjdesindeki Fatih olmak isterim. Konstantiniyye’yi fethetmek isterim.
Molla Gürani:
-Demek öyle…
-Evet hocam. Hem bunu o kadar çok istiyorum ki, gündüz hayalimden, gece rüyamdan gitmiyor.
-Evladım! Henüz çok gençsin. Ama iman dolusun. Konstantiniyye mutlaka fethedilecektir. Bunu Peygamber Efendimiz müjdelemiştir. Ve şüphesiz, bu fethi gerçekleştirecek olan kumandan adil, kuvvetli, ferasetli, ilim ve hikmet sahibi, birçok üstün vasıflarla donanmış özel bir insan olacaktır. O halde umudunu yitirme ve kendini fetih için hazırla! Kendini her alanda yetiştir. Seni bilgili ve güçlü bir Fatih olarak görmek, bana ne büyük bir sevinç verecektir. Sabırla hazırlan. Elbet günü gelecektir.
Şehzade Fatih, hocasının bu sözlerindeki manayı kavrayarak, bundan sonra hedeflenen dirayet ve kemalata ulaşabilmek için gece gündüz çalıştı ve ilmi irfan yolunda gayret gösterdi.
Fatih küçük yaşta Arapça, Farsça, Latince, Sırpça ve Yunanca’yı edebiyatlarına vakıf olacak derecede çok iyi öğrenmişti.
Fen ve teknik bilgileriyle savaşlarda kullanacağı harp aletlerini tekâmül ettirdi. Projesi kendisine ait olan ilk havan topunu döktürerek İstanbul’un fethinde kullandı.
İlim ve zeka meftunu Fatih, aynı zamanda engin gönüllü bir derviş ve hassas, rikkatli bir kalbe sahip bir şairdi. Sarayda divan sahibi olan ilk padişahtı.” Avni” mahlasıyla edebi değeri yüksek şiirler yazdı.
O madde ile manayı dercetmiş bir sultandı. Bunda Akşemseddin Hazretleri’nden aldığı manevi eğitimin önemi büyüktür. Akşemseddin Hazretleri onun ruhunu gergef gibi işlemiştir.
Fatih’in bir elinde Homeros’un İlyada destanını, öbür elinde Gazali’nin Tehafütü’l-Felasife adlı eserini görmek mümkündü.
Tam bir harita tutkunuydu. Elinde haritayla sanki dünyayı elinde tutuyordu.Şimdi sorarım size; kaçımız Osmanlı Devleti’nin en geniş sınırlarını inceledi veya merak ediyor? Fatih devrinde Osmanlı Devleti’nin sınırlarını fetihten önceki ve fetihten sonraki halini hiç merak ettiniz mi? Açıp da bir tarih atlasını o devrin hayalini gözünüzün önüne getirdiniz mi?
Eğitimciler, öğrencilere Fatih’i anlatırken kocaman bir atlas getirip Fatih’in seferlerini ve fethettiği yerleri göstermelidir. İstanbul’u haritada gösterip fethi öyle anlatmalı; kuşatma sırasında olup bitenleri buradan göstermelidir. Gençlerimiz Osmanlı Devleti’nin 24 milyon kilometrekare olan en geniş sınırlarını haritada görmeli ve üç kıtayı titreten şanlı ecdadımızın, kalemleri aciz bırakan şanlı destanını bilmelidir.
Sevgili eğitimciler, Fatih ile Molla Gürani arasında geçen yukarıda verdiğim sahneyi öğrencilerinizle canlandırınız. Kıyafetleri o devrin kıyafetlerine benzer şekilde ayarlayıp bu sahneyi öğrencilerinize piyes olarak uygulatınız. Hatta Fatih’in hocalarıyla arasında geçen başka ibretlik hadiseleri de ekleyip piyes olarak sunmalarını sağlayabilirsiniz. Öğrencilerimizin Fatih gibi model şahsiyetlere ihtiyacı var. Ecdadımızın hayatında böyle güzel örnekler varken bizim onları yavrularımıza anlatamamamız ne yazık!..
Fatih’in hocası Akşemseddin ile geçen bir kıssası vardır. Bundan da bahsetmeden geçemiyeceğiz:
Sultan ikinci Mehmed (Fatih) henüz yedi yaşlarındayken hocası Molla Akşemseddin kulağına eğildi ve başarının en önemli kuralını fısıldadı:"HEDEFİNİ TESBİT ET!"Önce hedef belirlendi:"Konstantiniyye mutlaka fethedilecektir."Akşemseddin hedef tesbitinden sonrasını da söyledi:
"Dağ ne kadar yüksek olursa olsun,yol onun üzerinden geçer.Sen dağ olmaya heveslenme,asla gururlanma; yol ol ki herkes senin üzerinden geçerken,sen dağların bile üzerinden geçesin."
Fatih"Hocam ya şartlar elverişli olmazsa?"diye sordu. Akşemseddin Hazretleri hiç duraksamadan cevap verdi:
"Şartlara teslim olmazsan şartlar değişir,sana teslim olurlar.Çok çalışır,çok dua eder ve çok istersen ALLAH'IN rahmeti tecelli eder,rahmet tecelli ettiğinde nice olmazlar olur."
Fatih hedefe ulaşmak için çaba sarfetmesi gerektiğini biliyordu. Bu yüzden doğuştan var olan yeteneklerini; ilmi, manevi, fenni, edebi, askeri, idari bilgi ve tecrübelerle tezyin etmiştir. Böylece hükümdarlığını; sanatla, mutasavvıflıkla, kumandanlıkla ve fikir adamı hasletleriyle birleştirmeyi başarmıştır. Fatih’in, hedefine ulaşmak için ilim ve irfan yolunda gösterdiği gayretlerin hepimize örnek olmasını temenni ediyoruz.
Fatih ilim ve irfan yolunda gayretliydi:
Küçük yaşdan itibaren titiz bir eğitimden geçmiştir. Bu hususta babası İkinci Murad’ın Hacı Bayram Veli’den aldığı “Feth-i mübini görmek şu şehzade ile Akşemseddin’e nasip olacak!” müjdesi etkili olmakla beraber; Osmanlı Devleti’nde şehzadeler yüklenecekleri büyük vazifeden dolayı çok ciddi ve itinalı bir terbiye ve eğitimle yetiştirilirlerdi.
Şehzade Mehmed de, devrin en iyi hocaları tarafından eğitilmiştir. Molla Gürani, Molla Hüsrev, Hocazade gibi âlimler ilim ve fikir sahasında; Akşemseddin Hazretleri de özellikle manevi sahada genç şehzadenin eğitimini üstlenmişlerdir. İlk zamanlarda biraz okumakla arası iyi olmayan şehzadenin Hocası Molla Gürani bunu sezmiş ve ilim öğrenmenin önemini onun kalbine ustalıkla nakşetmiştir. Aralarında şöyle bir olay gerçekleşir:
Şehzade Fatih, mum ışığında masası üzerindeki kâğıtlarla meşguldür. Bakar, karıştırır, yazar, çizer, uzaklara dalar, gezinir, tekrar masa başına gelir. Bu sırada Molla Gürani oraya yaklaşmaktadır:
-Şehzadem, niçin uyumadın?
-Hocam çalışıyorum.
-Hangi dersi çalışıyorsun?
Fatih, bakışlarını masa üzerindeki kâğıtlara çevirir ve sükuta bürünür. Molla Gürani, masa üzerindeki yığınla evrakı gözden geçirir. Kâğıtlara baktıkça yüzü hayret yüklü bir ifadeye bürünür. Şöyle der:
-Bunlar ne evladım?
-Bunlar nicedir gözüme uyku girmesine engel olan hayallerim. Bir isteğim var.
-Nedir isteğin?
-Bugüne dek, hiç kimseye söylemedim. Bu gece size açıklamam gerekiyor demek… Aramızda bir sır olarak kalacaksa, söyleyebilirim.
Molla Gürani tebessümle Fatih’e bakarken, evet dercesine başını sallar. Fatih şöyle söyler:
-Hocam! Sevgili Peygamber Efendimiz sallallahu aleyhi ve sellem’in müjdesindeki Fatih olmak isterim. Konstantiniyye’yi fethetmek isterim.
Molla Gürani:
-Demek öyle…
-Evet hocam. Hem bunu o kadar çok istiyorum ki, gündüz hayalimden, gece rüyamdan gitmiyor.
-Evladım! Henüz çok gençsin. Ama iman dolusun. Konstantiniyye mutlaka fethedilecektir. Bunu Peygamber Efendimiz müjdelemiştir. Ve şüphesiz, bu fethi gerçekleştirecek olan kumandan adil, kuvvetli, ferasetli, ilim ve hikmet sahibi, birçok üstün vasıflarla donanmış özel bir insan olacaktır. O halde umudunu yitirme ve kendini fetih için hazırla! Kendini her alanda yetiştir. Seni bilgili ve güçlü bir Fatih olarak görmek, bana ne büyük bir sevinç verecektir. Sabırla hazırlan. Elbet günü gelecektir.
Şehzade Fatih, hocasının bu sözlerindeki manayı kavrayarak, bundan sonra hedeflenen dirayet ve kemalata ulaşabilmek için gece gündüz çalıştı ve ilmi irfan yolunda gayret gösterdi.
Fatih küçük yaşta Arapça, Farsça, Latince, Sırpça ve Yunanca’yı edebiyatlarına vakıf olacak derecede çok iyi öğrenmişti.
Fen ve teknik bilgileriyle savaşlarda kullanacağı harp aletlerini tekâmül ettirdi. Projesi kendisine ait olan ilk havan topunu döktürerek İstanbul’un fethinde kullandı.
İlim ve zeka meftunu Fatih, aynı zamanda engin gönüllü bir derviş ve hassas, rikkatli bir kalbe sahip bir şairdi. Sarayda divan sahibi olan ilk padişahtı.” Avni” mahlasıyla edebi değeri yüksek şiirler yazdı.
O madde ile manayı dercetmiş bir sultandı. Bunda Akşemseddin Hazretleri’nden aldığı manevi eğitimin önemi büyüktür. Akşemseddin Hazretleri onun ruhunu gergef gibi işlemiştir.
Fatih’in bir elinde Homeros’un İlyada destanını, öbür elinde Gazali’nin Tehafütü’l-Felasife adlı eserini görmek mümkündü.
Tam bir harita tutkunuydu. Elinde haritayla sanki dünyayı elinde tutuyordu.Şimdi sorarım size; kaçımız Osmanlı Devleti’nin en geniş sınırlarını inceledi veya merak ediyor? Fatih devrinde Osmanlı Devleti’nin sınırlarını fetihten önceki ve fetihten sonraki halini hiç merak ettiniz mi? Açıp da bir tarih atlasını o devrin hayalini gözünüzün önüne getirdiniz mi?
Eğitimciler, öğrencilere Fatih’i anlatırken kocaman bir atlas getirip Fatih’in seferlerini ve fethettiği yerleri göstermelidir. İstanbul’u haritada gösterip fethi öyle anlatmalı; kuşatma sırasında olup bitenleri buradan göstermelidir. Gençlerimiz Osmanlı Devleti’nin 24 milyon kilometrekare olan en geniş sınırlarını haritada görmeli ve üç kıtayı titreten şanlı ecdadımızın, kalemleri aciz bırakan şanlı destanını bilmelidir.
Sevgili eğitimciler, Fatih ile Molla Gürani arasında geçen yukarıda verdiğim sahneyi öğrencilerinizle canlandırınız. Kıyafetleri o devrin kıyafetlerine benzer şekilde ayarlayıp bu sahneyi öğrencilerinize piyes olarak uygulatınız. Hatta Fatih’in hocalarıyla arasında geçen başka ibretlik hadiseleri de ekleyip piyes olarak sunmalarını sağlayabilirsiniz. Öğrencilerimizin Fatih gibi model şahsiyetlere ihtiyacı var. Ecdadımızın hayatında böyle güzel örnekler varken bizim onları yavrularımıza anlatamamamız ne yazık!..
Fatih’in hocası Akşemseddin ile geçen bir kıssası vardır. Bundan da bahsetmeden geçemiyeceğiz:
Sultan ikinci Mehmed (Fatih) henüz yedi yaşlarındayken hocası Molla Akşemseddin kulağına eğildi ve başarının en önemli kuralını fısıldadı:"HEDEFİNİ TESBİT ET!"Önce hedef belirlendi:"Konstantiniyye mutlaka fethedilecektir."Akşemseddin hedef tesbitinden sonrasını da söyledi:
"Dağ ne kadar yüksek olursa olsun,yol onun üzerinden geçer.Sen dağ olmaya heveslenme,asla gururlanma; yol ol ki herkes senin üzerinden geçerken,sen dağların bile üzerinden geçesin."
Fatih"Hocam ya şartlar elverişli olmazsa?"diye sordu. Akşemseddin Hazretleri hiç duraksamadan cevap verdi:
"Şartlara teslim olmazsan şartlar değişir,sana teslim olurlar.Çok çalışır,çok dua eder ve çok istersen ALLAH'IN rahmeti tecelli eder,rahmet tecelli ettiğinde nice olmazlar olur."
Fatih hedefe ulaşmak için çaba sarfetmesi gerektiğini biliyordu. Bu yüzden doğuştan var olan yeteneklerini; ilmi, manevi, fenni, edebi, askeri, idari bilgi ve tecrübelerle tezyin etmiştir. Böylece hükümdarlığını; sanatla, mutasavvıflıkla, kumandanlıkla ve fikir adamı hasletleriyle birleştirmeyi başarmıştır. Fatih’in, hedefine ulaşmak için ilim ve irfan yolunda gösterdiği gayretlerin hepimize örnek olmasını temenni ediyoruz.
