Facebook 20. yaşını kutluyor

Dünyanın en çok kullanılan sosyal ağları arasında yer alan Facebook, kuruluşunun 20. yılını kutluyor.


Mark Zuckerberg ve 3 arkadaşının 4 Şubat 2004'te Harvard Üniversitesi'ndeki yurt odasında kurduğu Facebook, dünya çapında en çok kullanılan sosyal platform olmaya devam ediyor. Şirket, WhatsApp ile Instagram gibi popüler uygulamaları da bünyesine katarak yıllar içinde hızla büyüdü.

İmaj değişikliğine giderek 2021'de yoluna "Meta" ismiyle devam etme kararı alan şirket yıllar içinde yaşanan skandalların, veri güvenliği, rekabet ihlalleri ve sansüre ilişkin eleştirilerin gölgesinde çalışmalarını sürdürüyor. Şirket, özellikle genç kullanıcılarını kaybetmeye başlamasının ardından metaverse vizyonu ortaya koydu.

Mark Zuckerberg, Eduardo Saverin, Dustin Moskovitz ve Chris Hughes'ın ilk olarak sadece Harvard Üniversitesi öğrencileri için kurduğu Facebook, herkesin üye olabileceği formata sahip hale gelmesiyle 2006'dan itibaren kullanıcı sayısında artış yaşadı. Bu tarihten itibaren sitenin kullanıcı sayısı hızla artarken şirket sosyal ağ platformunun yanı sıra "Facebook Messenger", "Facebook Watch", "Facebook Portal ve "Facebook Marketplace" gibi başka ürünler ve hizmetler sunmaya başladı.

Facebook, 2012'de halka arz edilirken kurulduğu günden bu yana birçok şirketi bünyesine kattı. Bu şirketler arasında en öne çıkanlar ise Instagram ve WhatsApp oldu. Şirket her gün en az 3 milyar kişinin ürünlerinden birini kullandığını açıkladı. Facebook, 2012'de fotoğraf ve video paylaşma uygulaması olan Instagram'ı 1 milyar dolara satın alırken, 2014'te anlık mesajlaşma uygulaması WhatsApp için 19 milyar dolar ödedi.

Facebook, halka arzının ardından geçen 10 yılı aşkın sürede birçok skandal ve eleştiriyle karşı karşıya kaldı. Cambridge Analytica adlı veri analiz firmasının 87 milyon Facebook kullanıcısının hesaplarından izinsiz topladığı verileri ABD'deki başkanlık seçimleri ile İngiltere'deki Avrupa Birliği (AB) referandumunu etkilemek için kullandığına dair suçlamalar küresel ölçekte krize yol açtı. ABD Federal Ticaret Komisyonu (FTC) 2019'da Facebook'u, veri ihlali nedeniyle 5 milyar dolarlık rekor para cezasına çarptırdı.

Rekabet ihlallerine yönelik tartışmaların da odağında olan Facebook hakkında, ABD ve AB'de "tekelcilik" soruşturmaları açıldı. ABD'de 2019'da New York Başsavcılığı öncülüğünde 8 eyalet Facebook hakkında tekelcilik soruşturması başlatırken, 2020'de 46 eyalet ve ABD Federal Ticaret Komisyonu, "tekelcilik ve rekabeti imkansız hale getirmekle" suçlanan şirkete iki dava açtı. AB de 2021'de ürün alışveriş hizmeti Facebook Marketplace'e ve seri ilanlarına yönelik rekabet soruşturması başlatıldığını duyurdu. Facebook muhbiri olarak 2021'de çıkan şirketin eski çalışan Frances Haugen ise sosyal medya devinin kamu yararı ile şirket karı arasında bir çatışma olduğunda kendi çıkarını seçtiğini iddia etti.

Yaşanan skandallar sonrası özellikle genç kullanıcılarını kaybetmeye başlayan Facebook, 2021'de metaverse vizyonunu ortaya koydu. Metaverse alanında peş peşe yaptığı atılımlarla dikkat çeken şirket ismini de "Meta" olarak değiştirdi.

Meta Üst Yöneticisi (CEO) Zuckerberg, şirketi gelecek 5 yıl içinde bir sosyal medya firması olmaktan çıkararak bir metaverse şirketine dönüştürmeyi hedeflediğini açıkladı. Böylece şirket, metaverse ile aynı fiziksel alanda olmayan insanların oluşturabileceği ve keşfedebileceği bir dizi sanal alan sunma planına yönelik çalışmalarını hızlandırdı.