Erkek kısırlığının sebepleri nelerdir?
Çocukları olmayan çiftlerin % 40 ında sebep erkeğe aittir. Sperm tahlili ile problemlerin çoğu anlaşılabilir. Basit bir yöntemdir. Laboratuar ortamında sperm verilir. Bunun belli zaman arlıkları ile sayı hareket, normal görünüm yönünden değerlendirilmesi yapılır. Bazen daha ileri tetkikler yapılması da gerekebilir. Mikroenjeksiyon ve tüp bebek erkek infertilitesinde çok büyük bir kolaylık getirmiş olup daha önce mutlak kısır kabul edilen erkeklerin çocukları bu yöntemle olmaya başlamıştır.
Erkek kısırlığının sebepleri nelerdir?
Hormonal nedenler. Beyinden FSH ve LH hormonları salgılanmaktadır. Bu sperm üretimini ve testosteron salınımını uyarır. Buradaki bir bozukluk bu dengeyi bozar. Ayrıca prolaktin hormonunun da yükselmesi sperm üretimini olumsuz etkiler.
Erkeklerde varikosel denilen yumurtalıklardaki damarsal genişlemeler sık görülür. Bu sperm üretimini bozar. Hareketli sperm sayısını azaltır, anormal sperm sayısını artırır. İnfertil erkeklerin % 35 inde varikosel vardır. Cerrahi yöntemle düzeltilebilir. Operasyondan sonra % 70 vakada sperm sayısı ve kalitesinde artış meydana gelir.
Toksik maddeler erkeklerde sperm üretimini olumsuz etkiler. Eroin, morfin, esrar gibi maddeler, doping ilaçları, çalışılan ortamın toksik maddeler içermesi gibi durumlar sperm sayı ve kalitesinde bozulmalara yol açar. Boya, tiner ve kimyasallar ayrıca kanser riski de taşır.
Testisler bazen doğumda yerlerine inmemiş ve kasık kanalı içinde kalmış olabilir. Bazen de karın içinde kalırlar. Bu durum hem kanser riski taşır hem de sperm üretimi çok olumsuz etkilenir.
Genetik yapı olarak bazı erkekler xxy kromozomu taşır. Bu durum klinefelter sendromu olarak adlandırılmıştır. Bu kişiler uzun boylu, ince yapılı, tüylenmesi seyrek ve testisleri küçük ve sert bir görünümdedir. Sperm üretimi çok azdır. Genellikle infertildirler.
Alkol ve bilhassa sigara sperm üretimini bozar. Kafeinin de olumsuz etkisi vardır.
Bazen sperm azlığını izah edecek herhangi bir neden bulunamaz.Bu durum % 25 oranında görülür.
Sperm kanallarında tıkanıklık nedir?
En önemli sebeplerde biride erkek sperm kanallarındaki tıkanıklıktır. Sebepleri:
Bu tüplerde gelişen kistik yapılar.
Kriptorşidizm (inmemiş testis-testislerin kasık kanalı içinde kalması) ameliyatlarında operasyon esnasında bu tüpler hasar görebilir.
Vazektomi ameliyatı erkekte bu tüplerin bağlanmasıdır. Oluşan spermler kanalı geçip dışarı çıkamaz.
Bazen doğumsal nedenlerle bu tüpler tıkalı ya da gelişmemiş olabilir.
Cinsel yolla bulaşan bazı hastalıklar da tüplerin tıkanmasına yol açabilir.
Küçük yaşta geçirilen viral bazı hastalıklar özellikle de kabakulak testisleri tahrip ederek kısırlığa yol açabilir.
Erkek Kısırlığının tedavisi var mıdır?
Bazı ilaçlarla ( E vitamini, çinko, vitamin desteği, HCG, Klomifen sitrat) sperm sayısı artırılmaya çalışılır. Arı sütünün faydalı olduğu söylenmektedir. Eğer sperm bozukluğu hafifse yıkatarak veya direkt inseminasyon ( aşılama ) ile rahim içine bol miktarda sperm enjekte edilir. Durum daha da ağırsa en iyi yol mikroenjeksiyon tüp bebek yöntemidir. Bir tane bile spermi olan erkek çocuk sahibi olabilir. Eğer ejekülatta sperm hiç yoksa bu durumda testislerden operasyonla ( TESE) sperm aranır. Bulunan spermler mikroenjeksiyonda kullanılır. Mikroenjeksiyon birçok erkeğin çocuk sahibi olabilmesini sağlayan çok önemli bir buluştur.
Op. Dr. Turgay KARAKAYA
Kadın Hastalıkları ve Doğum
Çocukları olmayan çiftlerin % 40 ında sebep erkeğe aittir. Sperm tahlili ile problemlerin çoğu anlaşılabilir. Basit bir yöntemdir. Laboratuar ortamında sperm verilir. Bunun belli zaman arlıkları ile sayı hareket, normal görünüm yönünden değerlendirilmesi yapılır. Bazen daha ileri tetkikler yapılması da gerekebilir. Mikroenjeksiyon ve tüp bebek erkek infertilitesinde çok büyük bir kolaylık getirmiş olup daha önce mutlak kısır kabul edilen erkeklerin çocukları bu yöntemle olmaya başlamıştır.
Erkek kısırlığının sebepleri nelerdir?
Hormonal nedenler. Beyinden FSH ve LH hormonları salgılanmaktadır. Bu sperm üretimini ve testosteron salınımını uyarır. Buradaki bir bozukluk bu dengeyi bozar. Ayrıca prolaktin hormonunun da yükselmesi sperm üretimini olumsuz etkiler.
Erkeklerde varikosel denilen yumurtalıklardaki damarsal genişlemeler sık görülür. Bu sperm üretimini bozar. Hareketli sperm sayısını azaltır, anormal sperm sayısını artırır. İnfertil erkeklerin % 35 inde varikosel vardır. Cerrahi yöntemle düzeltilebilir. Operasyondan sonra % 70 vakada sperm sayısı ve kalitesinde artış meydana gelir.
Toksik maddeler erkeklerde sperm üretimini olumsuz etkiler. Eroin, morfin, esrar gibi maddeler, doping ilaçları, çalışılan ortamın toksik maddeler içermesi gibi durumlar sperm sayı ve kalitesinde bozulmalara yol açar. Boya, tiner ve kimyasallar ayrıca kanser riski de taşır.
Testisler bazen doğumda yerlerine inmemiş ve kasık kanalı içinde kalmış olabilir. Bazen de karın içinde kalırlar. Bu durum hem kanser riski taşır hem de sperm üretimi çok olumsuz etkilenir.
Genetik yapı olarak bazı erkekler xxy kromozomu taşır. Bu durum klinefelter sendromu olarak adlandırılmıştır. Bu kişiler uzun boylu, ince yapılı, tüylenmesi seyrek ve testisleri küçük ve sert bir görünümdedir. Sperm üretimi çok azdır. Genellikle infertildirler.
Alkol ve bilhassa sigara sperm üretimini bozar. Kafeinin de olumsuz etkisi vardır.
Bazen sperm azlığını izah edecek herhangi bir neden bulunamaz.Bu durum % 25 oranında görülür.
Sperm kanallarında tıkanıklık nedir?
En önemli sebeplerde biride erkek sperm kanallarındaki tıkanıklıktır. Sebepleri:
Bu tüplerde gelişen kistik yapılar.
Kriptorşidizm (inmemiş testis-testislerin kasık kanalı içinde kalması) ameliyatlarında operasyon esnasında bu tüpler hasar görebilir.
Vazektomi ameliyatı erkekte bu tüplerin bağlanmasıdır. Oluşan spermler kanalı geçip dışarı çıkamaz.
Bazen doğumsal nedenlerle bu tüpler tıkalı ya da gelişmemiş olabilir.
Cinsel yolla bulaşan bazı hastalıklar da tüplerin tıkanmasına yol açabilir.
Küçük yaşta geçirilen viral bazı hastalıklar özellikle de kabakulak testisleri tahrip ederek kısırlığa yol açabilir.
Erkek Kısırlığının tedavisi var mıdır?
Bazı ilaçlarla ( E vitamini, çinko, vitamin desteği, HCG, Klomifen sitrat) sperm sayısı artırılmaya çalışılır. Arı sütünün faydalı olduğu söylenmektedir. Eğer sperm bozukluğu hafifse yıkatarak veya direkt inseminasyon ( aşılama ) ile rahim içine bol miktarda sperm enjekte edilir. Durum daha da ağırsa en iyi yol mikroenjeksiyon tüp bebek yöntemidir. Bir tane bile spermi olan erkek çocuk sahibi olabilir. Eğer ejekülatta sperm hiç yoksa bu durumda testislerden operasyonla ( TESE) sperm aranır. Bulunan spermler mikroenjeksiyonda kullanılır. Mikroenjeksiyon birçok erkeğin çocuk sahibi olabilmesini sağlayan çok önemli bir buluştur.
Op. Dr. Turgay KARAKAYA
Kadın Hastalıkları ve Doğum