DEHİDRASYON NEDİR?
Tüm canlıların yaşamı için su, olmazsa olmaz besin maddesidir. İnsan vücudunun yaklaşık %50-60 kadarını su oluşturur. Bir başka ifadeyle insan vücudunun temel sıvısı sudur. Sıcakların artmaya başladığı yaz günlerinde suyun önemi daha çok ön plana çıkar.
Sağlıklı bir yaşam için vücuttan atılan sıvı miktarının, alınan sıvı miktarından fazla olmaması gerekir. Ancak bazen çeşitli sebeplerle vücutta olması gerekenden daha fazla sıvı kaybı olur. Bu durum dehidrasyon ya da dehidratasyon olarak adlandırılır.
Erken dönemde müdahale edilmeyen dehidrasyon, ciddi sonuçlar ortaya çıkmasına neden olabilir.
DEHİDRASYON NASIL OLUŞUR?
Çeşitli sebeplerle vücudun olması gerekenden daha fazla sıvı kaybı yaşamasına dehidrasyon adı verilir. Besinlerin sindirilmesinden vücuttaki kimyasal reaksiyonların gerçekleştirilmesine, vücut ısısının korunmasına kadar pek çok görevi bulunan su olmazsa insan ancak birkaç gün yaşayabilir. Vücudun sıvı-elektrolit dengesinin bozulması başta böbrekler olmak üzere pek çok organın hasar görmesine neden olur.
Normal şartlarda vücuttan atılan sıvının alınan sıvı ile dengede olması gerekir. Vücudun sıvı dengesine hidrasyon adı verilir. Vücuttan sıvıyı uzaklaştırmakla görevli temel organ böbreklerdir. Günde yaklaşık olarak 1500 ml sıvı böbrekler yoluyla vücuttan atılır. Bunu deri, bağırsaklar ve solunum takip eder. Normal şartlarda susuzluk hissi ile birlikte vücut sıvı kaybettiğinin ve kaybedildiği sıvının yerine konması gerektiğinin sinyallerini verir. Ancak susuzluklarını ifade edemedikleri için dehidrasyon açısından en çok dikkat edilmesi gereken grup bebeklerdir.
Bunun yanı sıra böbreklerdeki fonksiyon bozuklukları,*ishal,*aşırı terleme,*uzun uçak yolculukları, yüksek ateş, kusma gibi durumlar neticesinde vücutta sıvı kaybı ortaya çıkabilir.
Vücuttan sıvı atılırken aynı zamanda sodyum, potasyum gibi sağlık için oldukça önemli olan mineraller de bu sıvıyla beraber atılır. Su ya da diğer yiyecek ve içeceklerle vücut kaybettiği sıvıyı ve mineralleri geri alamazsa vücudun sıvı-elektrolit dengesinde bozulma meydana gelir. Sıvı-elektrolit dengesizliği ise pek çok organı ve dokuyu olumsuz yönde etkiler.
DEHİDRASYON BELİRTİLERİ NELERDİR?
Susuzluk, her zaman vücudun su ihtiyacının güvenilir bir erken göstergesi değildir. Pek çok insan, özellikle de yaşlılar, susuz kalana kadar susuz hissetmezler. Bu nedenle, sıcak havalarda veya hasta olunduğunda su alımını artırmak büyük önem arz eder. Dehidrasyon belirtileri yaşa göre değişebilir. Bebeklerde ya da küçük çocuklarda;*kuru ve yapışkan ağız, ağlarken göz yaşı olmaması, 3 saat süresince ıslak bez olmaması, batık gözler ve yanaklar, kafatasının üstünde batık yumuşak nokta, halsizlik veya sinirlilik.* Yetişkinlerde;*aşırı susuzluk, daha az idrara çıkma, kas krampları, koyu renkli idrar, yorgunluk, gözlerde kısılma, tansiyon düşüklüğü, baş dönmesi, bilinç bulanıklığı, bilinç kaybı ve sinirlilik, konfüzyon.* 24 saatten daha uzun süreli ishal olma durumu, aşırı sinirlilik, daha uykulu bir hal, kanlı ve siyah dışkı mevcutsa doktor ile iletişime geçmek büyük önem arz eder.
DEHİDRASYON TEDAVİ YÖNTEMLERİ NELERDİR?
Dehidrasyon için yapılabilecek en etkin tedavi kaybedilen sıvıları ve kaybedilen elektrolitleri yenilemektir.*Dehidrasyon tedavisine*en doğru yaklaşım; yaşa, dehidrasyon şiddetine ve nedenine bağlıdır.
Genellikle hafif ve orta düzeydeki dehidrasyonda su tüketiminin artırılması en uygun çözümdür. Aşırı egzersize bağlı olarak gelişen sıvı kaybında da elektrolit içeren sıvılar tercih edilebilir. Ağır dehidrasyon tablosunda ise hastanın en yakın sağlık kuruluşuna götürülmesi çok mühimdir. İshal,*kusma,*ateş*nedeniyle susuz kalmış bebek ve çocuklar için reçetesiz satılan bir oral rehidrasyon solüsyonu kullanın. Bu çözeltiler, hem sıvıları hem de elektrolitleri yenilemek için belirli oranlarda su ve tuz içerir.* İshal, kusma veya ateş nedeniyle hafif ila orta derecede dehidrasyonu olan çoğu yetişkin, daha fazla su veya başka sıvılar içerek durumlarını iyileştirebilir.* Sıcak ya da nemli havalarda dışarıda çalışırsanız veya egzersiz yaparsanız, soğuk su en iyi seçeneğinizdir. Elektrolitler ve karbonhidrat çözeltisi içeren spor içecekleri de yardımcı olabilir. Ciddi derecede susuz kalmış vakaların damardan verilen tuzlar ve sular yardımıyla daha hızlı toparlanması sağlanabilir.
Misafirler için gizlenen link, görmek için
Giriş yap veya üye ol.