Çin savaş alanını yeniden tasarlıyor: Orduda yapay zeka kullanımı

Çin savunma devi Norinco’nun tanıttığı otonom askeri araç, Pekin’in yapay zekayı savaş alanına entegre etme çabasının en somut örneği oldu. Reuters’ın incelediği belgeler, Çin ordusunun ABD ile rekabetinde yapay zekayı merkezine aldığını ortaya koyuyor.

Çin’in devlet savunma şirketi Norinco, Şubat ayında saatte 50 kilometre hızla otonom hareket edebilen P60 adlı muharebe destek aracını tanıttı. Araç, Çinli teknoloji devi DeepSeek tarafından geliştirilen yapay zeka modeliyle destekleniyor.

Komünist Parti yetkilileri, bu tanıtımı Çin’in ABD ile silahlanma yarışında yapay zekayı stratejik bir koz olarak kullanmaya başladığının göstergesi olarak nitelendirdi.

REUTERS: ÇİN, ASKERİYEDE YAPAY ZEKAYI KULLANIYOR

tarafından incelenen yüzlerce patent, ihale ve tedarik kaydı, Pekin’in otonom hedef tanıma ve gerçek zamanlı savaş alanı karar desteği gibi sistemler geliştirmeye yöneldiğini gösteriyor.

Belgeler, Çin Halk Kurtuluş Ordusu’nun (PLA) ABD ihracat kısıtlamalarına rağmen Nvidia çiplerini kullanmaya devam ettiğine işaret ediyor. ABD KAYNAKLI ÇİPLER DE HALA KULLANILIYOR

Araştırmaya göre, Çin ordusuna bağlı enstitüler, ABD’nin yasakladığı Nvidia A100 ve H100 modellerine dayalı sistemlerle çalışmaya devam ediyor.

Nvidia sözcüsü John Rizzo, Reuters’a yaptığı açıklamada, “Bu ürünlerin ikinci el kullanımı yeni bir risk oluşturmuyor” dedi.

Öte yandan, ABD Ticaret ve Hazine Bakanlıkları Reuters’ın sorularına yanıt vermedi.

YERLİ ÇİP KULLANIMI ARTIYOR

Washington merkezli Jamestown Vakfı araştırmacısı Sunny Cheung, PLA’nın 2025 itibarıyla Huawei üretimi çiplerin kullanımını yaygınlaştırdığını belirtti.

Reuters, bu iddiayı bağımsız olarak doğrulayamasa da, Pekin yönetiminin yerli üretim donanımlara geçiş yönündeki kamuoyu baskısının bu değişimi hızlandırdığı görülüyor.

DEEPSEEK ÖNE ÇIKIYOR

Reuters’ın ulaştığı PLA belgelerinde, yapay zeka temelli ihalelerin büyük bölümünde DeepSeek modellerinin kullanıldığı belirtiliyor. Bu durum, Çin’in “algoritmik egemenlik” politikasıyla, Batı teknolojisine bağımlılığı azaltma hedefini de yansıtıyor. ABD Dışişleri Bakanlığı sözcüsü, “DeepSeek, Çin’in askeri ve istihbarat operasyonlarına gönüllü destek sağlıyor ve büyük ihtimalle sağlamaya devam edecek” dedi. Yapay zeka, planlamadan saldırıya: Saniyeler içinde savaş simülasyonu Çin, yapay zeka destekli robot köpeklerden insansız hava aracı sürülerine kadar çok sayıda projeyi yürütüyor.

Xi’an Teknoloji Üniversitesi, DeepSeek destekli sistemlerin 10.000 savaş senaryosunu 48 saniyede analiz edebildiğini bildiriyor. Aynı görevi geleneksel ekiplerin 48 saatte tamamladığı ifade ediliyor.

OTONOM SİLAH VE İNSAN KONTROLÜ ENDİŞESİ

Çin ordusu, yapay zekayı giderek daha otonom savaş sistemlerine entegre ediyor.

Ancak Pekin, olası bir ABD-Çin çatışmasının “kontrolsüz yapay zeka mühimmatlarına” yol açabileceği endişesiyle insan denetimini koruma sözü verdi.

ABD ise 2025 sonuna kadar binlerce otonom insansız hava aracını devreye almayı planlıyor. Shanxi 100 Trust gibi savunma şirketleri, Huawei Ascend çiplerini övse de, akademik çalışmalarda hâlâ Nvidia donanımlarına sıkça atıf yapılıyor.

PLA’ya bağlı Ulusal Savunma Teknolojisi Üniversitesi, yakın zamanda A100 çipleriyle geliştirilen bir hedef tespit sistemi için patent başvurusu yaptı.

Kıdemli Albay Zhu Qichao, “ABD kısıtlamaları bizi yavaşlattı ama teknolojik açığı kapatmaya kararlıyız” dedi.