Hymenoptera allerjilerinin tanısında hastadan alınacak ayrıntılı bilgiler vazgeçilemez bir unsurdur.
Hastanın sokan arıyı tanımlamasına yönelik sorgulama önemlidir. Ancak hastaların çoğu arıları birbirine karıştırmaktadır.
Bu nedenle böceğin soktuğu mekan, zaman ve yuvanın yeri ve şeklinin belirlenmesi sokan böceğin tespit edilmesinde daha fazla bilgi veren ayrıntılardır.
Sokulma yeri, klinik bulgular ve bu bulguların ortaya çıkış süresi, reaksiyonun seyri ve sonucu, tedavi gerekip gerekmediği ayrıntılı olarak sorgulanmalıdır.
Daha sonraki aşamalarda arı venomuna karşı gelişen antikorlar öncelikle kan testleri ile araştırılır. Sonuç pozitif ise ve arı venom immunoterapisi yapılması gerekliliği varsa, arı venomlarıyla deri testleri uygulanır. Ancak bu aşamalar her hastada gerekli değildir. Ayrıca uygulanması ve değerlendirilmesi uzmanlık ve tecrübe gerektirir.
TEDAVİ
Korunma:
Arı sokmalarından en iyi korunma arılarla karşılaşmayı azaltacak önlemlerin alınmasıdır.
Arı allerjisi açısından risk altında olan bireylerin alacağı çok basit önlemler, çok etkili bir korunma sağlayacaktır.
Bahçe işleriyle uğraşanlar eldiven, uzun çorap ya da pantolon gibi giysilerle korunmalı ve dış ortamda daima kapalı ayakkabılar giymelidirler.
Mesleki maruziyet olmasa da, duyarlı bireyler de ev dışında benzer önlemler almalıdırlar.
Piknik alanlarında, çöp tenekelerinin yanında, meyve bahçelerinde dikkatli olunmalıdır.
Arıları cezbetmeleri nedeniyle saç spreyleri ve kokulu kozmetikler kullanmamalıdır.
Koyu ve mat renkli giysiler tercih edilmeli; parlak, beyaz ya da açık tonlarda giysiler giyilmemelidir.
Yemek kokuları özellikle yellow jacket’leri cezbedebildiğinden, açık havada yenilen yemekler ve pikniklerde dikkatli olunmalıdır.
Ayrıca hastalara Hymenopteraları öldürebilecek insektisidleri el altında bulundurmaları da önerilebilir.
Acil tedavi:
Tüm önlemlere rağmen her zaman için arı tarafından sokulma ve sistemik reaksiyon gelişme riski vardır. Bu nedenle duyarlı kişiler ve aileleri anafilaksi (allerjik şok) durumunda tıbbi yardım alıncaya kadar geçecek zamanda kendi kendine tedavi uygulayabilecek şekilde eğitilmelidir.
Bu tür acil tedaviler için geliştirilmiş birtakım tedavi kitleri vardır. Bu kitlerde epinefrin otomatik şırıngası, turnike ve antihistamin tabletler yeralmaktadır. Anafilaksi durumunda hayat kurtarıcı ilaç epinefrin olduğundan, hastaların özellikle epinefrini hangi durumda ve ne şekilde kullanmaları gerektiği konusunda eğitilmeleri şarttır.
Aşı tedavisi:
Arı sokması sonucunda sistemik reaksiyon öyküsü olan ve daha sonraki muhtemel sokulmaların risk taşıdığı hastalarda uygulanır. Allerjik olunan arının venomu çok düşük dozlardan başlanarak aşı şeklinde uygulanır. Bu tedavi 4 yıl kadar sürer. Bu tedavi uzmanlık ve tecrübe gerektirir.
Hastanın sokan arıyı tanımlamasına yönelik sorgulama önemlidir. Ancak hastaların çoğu arıları birbirine karıştırmaktadır.
Bu nedenle böceğin soktuğu mekan, zaman ve yuvanın yeri ve şeklinin belirlenmesi sokan böceğin tespit edilmesinde daha fazla bilgi veren ayrıntılardır.
Sokulma yeri, klinik bulgular ve bu bulguların ortaya çıkış süresi, reaksiyonun seyri ve sonucu, tedavi gerekip gerekmediği ayrıntılı olarak sorgulanmalıdır.
Daha sonraki aşamalarda arı venomuna karşı gelişen antikorlar öncelikle kan testleri ile araştırılır. Sonuç pozitif ise ve arı venom immunoterapisi yapılması gerekliliği varsa, arı venomlarıyla deri testleri uygulanır. Ancak bu aşamalar her hastada gerekli değildir. Ayrıca uygulanması ve değerlendirilmesi uzmanlık ve tecrübe gerektirir.
TEDAVİ
Korunma:
Arı sokmalarından en iyi korunma arılarla karşılaşmayı azaltacak önlemlerin alınmasıdır.
Arı allerjisi açısından risk altında olan bireylerin alacağı çok basit önlemler, çok etkili bir korunma sağlayacaktır.
Bahçe işleriyle uğraşanlar eldiven, uzun çorap ya da pantolon gibi giysilerle korunmalı ve dış ortamda daima kapalı ayakkabılar giymelidirler.
Mesleki maruziyet olmasa da, duyarlı bireyler de ev dışında benzer önlemler almalıdırlar.
Piknik alanlarında, çöp tenekelerinin yanında, meyve bahçelerinde dikkatli olunmalıdır.
Arıları cezbetmeleri nedeniyle saç spreyleri ve kokulu kozmetikler kullanmamalıdır.
Koyu ve mat renkli giysiler tercih edilmeli; parlak, beyaz ya da açık tonlarda giysiler giyilmemelidir.
Yemek kokuları özellikle yellow jacket’leri cezbedebildiğinden, açık havada yenilen yemekler ve pikniklerde dikkatli olunmalıdır.
Ayrıca hastalara Hymenopteraları öldürebilecek insektisidleri el altında bulundurmaları da önerilebilir.
Acil tedavi:
Tüm önlemlere rağmen her zaman için arı tarafından sokulma ve sistemik reaksiyon gelişme riski vardır. Bu nedenle duyarlı kişiler ve aileleri anafilaksi (allerjik şok) durumunda tıbbi yardım alıncaya kadar geçecek zamanda kendi kendine tedavi uygulayabilecek şekilde eğitilmelidir.
Bu tür acil tedaviler için geliştirilmiş birtakım tedavi kitleri vardır. Bu kitlerde epinefrin otomatik şırıngası, turnike ve antihistamin tabletler yeralmaktadır. Anafilaksi durumunda hayat kurtarıcı ilaç epinefrin olduğundan, hastaların özellikle epinefrini hangi durumda ve ne şekilde kullanmaları gerektiği konusunda eğitilmeleri şarttır.
Aşı tedavisi:
Arı sokması sonucunda sistemik reaksiyon öyküsü olan ve daha sonraki muhtemel sokulmaların risk taşıdığı hastalarda uygulanır. Allerjik olunan arının venomu çok düşük dozlardan başlanarak aşı şeklinde uygulanır. Bu tedavi 4 yıl kadar sürer. Bu tedavi uzmanlık ve tecrübe gerektirir.