ABD'de seçmenlerin en büyük endişesi ekonomi

ABD'de ara seçimler Kongre'yi hangi partinin kontrol edeceğinin belirlenmesi açısından önem taşıyor. Ancak*başta enflasyon olmak üzere ekonomik endişeler seçmenlerin oylarını etkileyen faktörler arasında öne çıkıyor.

Amerikalılar, 8 Kasım'daki ara seçimlerde, bulundukları eyaletlerdeki valilik ve diğer yerel pozisyonların yanı sıra Kongre'nin Temsilciler Meclisi'ndeki 435 sandalyenin tamamı, Senato'daki 100 sandalyenin de 35'i için sandığa gidecek. Demokratik Parti ve Cumhuriyetçi Parti'nin kafa kafaya yarıştığı seçimlerde, kürtaj hakkından suç oranlarındaki artışa, göçmenlikten*eğitime,*ekonomiden Covid-19'a pek çok başlık*seçmenlerin*oylarını etkileyen*konular arasında yer alıyor.

SEÇMENLER EKONOMİK KOŞULLAR HAKKINDA KARAMSAR

Ülkede ara seçimlere sayılı günler kalırken*anketler,*seçmenlerin*oylarını etkileyen*en*önemli faktörlerin başında*ekonominin geldiğini gösteriyor. Morning Consult tarafından yapılan bir ankete göre, ülkede 10 seçmenden*8'i ara seçimlerde kime oy vereceğine karar verirken*ekonominin çok önemli bir faktör olduğunu kaydediyor. Pew Research Center'ın 5 bin 98 kişinin katılımıyla gerçekleştirdiği anketin sonuçlarına göre kayıtlı*seçmenlerin*yüzde 79'u oy kararlarında*ekonominin "çok önemli" olduğunu belirtiyor. ABD'li yetişkinlerin sadece yüzde 17'si*ekonominin "mükemmel veya iyi durumda" olduğunu düşünürken, bu durum kamuoyunun mevcut*ekonomik koşullar hakkında karamsar olduğunu ortaya koyuyor.

ENFLASYON EN BÜYÜK ENDİŞE KAYNAÐI Yüksek*enflasyon, son dönemde hızında kaydedilen*yavaşlamaya rağmen*seçmenlerin*en*büyük*endişesi*olmaya devam ediyor. ABD'de Covid-19 salgını sonrası*ekonomik toparlanmanın ardından parasal teşviklerin etkisiyle güçlenen*tüketici talebine karşın arzda yaşanan sıkıntıyla yükselişe geçen*ve Rusya-Ukrayna savaşıyla artan*enerji ile emtia fiyatları sonucu hızlanan*enflasyon, Amerikalıların yaşam maliyetini artırmayı sürdürüyor. Son dönemde benzin fiyatlarındaki düşüşün etkisiyle haziran ayından bu yana hızında yavaşlama görülse de*enflasyon, yüksek seyrini koruyor. ABD Çalışma Bakanlığı verilerine göre, haziran ayında yüzde 9,1 ile 41 yılın zirvesine çıkan*enflasyon temmuzda yüzde 8,5'e, ağustosta 8,3'e ve eylülde yüzde 8,2'ye gerilemişti.

GIDA, ENERJİ VE KONUT FİYATLARI ENFLASYONUN İTİCİ GÜÇLERİ Anketler,*seçmenlerin*özellikle, gıda ve tüketim malları,*enerji ile konut fiyatları konusunda*endişeli olduğunu gösteriyor.

Resmi veriler de gıda,*enerji ve barınma maliyetlerinin*enflasyonun itici güçleri olduğunu ortaya koyuyor. Son*enflasyon raporunda, gıda fiyatlarının eylülde yıllık bazda yüzde 11,2 ve barınma maliyetlerinin yüzde 6,6 arttığı dikkati çekiyor. Aynı dönemde*enerji fiyatlarının ise aylık bazda yüzde 2,1'lik düşüşe karşın yıllık bazda yüzde 19,8 arttığı kayıtlarda yer alıyor.*Enerji kalemi altında yer alan benzin fiyatlarının eylülde aylık yüzde 4,9 azalırken, yıllık yüzde 18,2 arttığı kaydediliyor.

BENZİN FİYATLARININ YENİDEN ARTMASINDAN ENDİŞE DUYULUYOR Ara seçimler öncesi muhaliflerin*ekonomi*ve benzin fiyatlarına yönelik eleştirileriyle karşı karşıya kalan ABD Başkanı Joe Biden,*enflasyonu düşürmenin*en*büyük*öncelikleri olduğunu vurgulamaya devam ediyor. Biden, Petrol İhraç Eden*Ülkeler Örgütü (OPEC) ve OPEC dışı bazı üretici ülkelerden*oluşan OPEC+ grubunun günlük petrol üretimini kasımdan itibaren*2 milyon varil azaltma kararıyla yeniden*artış*endişesi*duyulan benzin fiyatlarını kontrol altında tutmak için önlemler almayı sürdürüyor. Ülke genelinde benzin fiyatlarını düşürmeye yardımcı olmak için mart ayında stratejik petrol rezervinden*toplamda 180 milyon varilin üzerinde petrolün piyasaya sürülmesine izin veren*Biden, son olarak ekim ayında 15 milyon varilin daha piyasaya sürüleceğini duyurmuştu. Ayrıca Biden*yönetimi,*enflasyonun düşürülmesine yönelik kapsamlı sağlık, iklim ve vergi düzenlemelerini içeren*430 milyar dolarlık "Enflasyonu Düşürme Yasası"nı da ağustos ayında hayata geçirmişti.

ARTAN FAİZLER RESESYON ENDİŞELERİNİ BERABERİNDE GETİRDİ ABD Merkez Bankası'nın (Fed) yüksek*enflasyonla mücadelesi de yoğun şekilde sürüyor. Talebi soğutarak fiyatları düşürmeyi amaçlayan Fed, mart toplantısında 25 baz puan artışla 2018'den*bu yana ilk kez faiz artırımına gitme kararı alırken, mayıs toplantısında 50 baz puan, haziran, temmuz, eylül ve kasım toplantılarında ise 75'er baz puanlık faiz artışına gitmişti. Fed'in para politikasındaki "şahin" tutumu ve agresif faiz artırımları, ABD*ekonomisinde resesyon beklentilerini de beraberinde getirmişti. ABD*ekonomisi, bu yılın ilk çeyreğinde gösterdiği yüzde 1,6'lık daralmanın ardından ikinci çeyrekte 0,6 küçülerek teknik olarak resesyona girmişti. Ülke*ekonomisi, yılın üçüncü çeyreğinde ise yüzde 2,6 ile beklenenden*fazla büyüme kaydetmişti.

"SEÇMENLERİN AKLINDAKİ BİR NUMARALI KONU, ENFLASYON"* Rutgers Business School Finans ve*Ekonomi*Profesörü John Longo, "Ekonomi*seçimlerde önemli bir rol oynayacak. Pek çok seçmenin aklındaki bir numaralı konu yüksek*enflasyon" dedi. Seçmenlerin*yüksek*enflasyonla her gün markette ve benzin istasyonunda karşılaştığını belirten*Longo, faiz oranlarındaki keskin artışın da sokaktaki ortalama bir kişinin emeklilik tasarruflarını etkileyen*hisse senedi ve tahvil piyasası kayıplarına neden*olduğunu aktardı. Longo, "Seçmenler,*ekonominin doğru yolda olup olmadığına veya bir değişikliğe ihtiyaç olup olmadığına karar vermek zorunda kalacak" diye konuştu. Temel kaygının*enflasyonu kontrol altına almak olduğunu vurgulayan Longo, bununla ilgili bir diğer*endişenin de Fed'in*enflasyonu düşürürken*işsizlik oranını önemli ölçüde yükseltmeden*veya*ekonomiyi derin bir resesyona sokmadan "yumuşak bir iniş" gerçekleştirip gerçekleştiremeyeceği olduğunu ifade etti. Longo, Demokratların Meclis ve Senato'nun kontrolünü elinde tutmalarının ek yasalar çıkarmalarını sağlayacağını, Cumhuriyetçilerin Kongre'nin iki kanadından birini kontrol etmesinin "tıkanma" senaryosuna neden*olabileceğini, Cumhuriyetçilerin hem Meclis hem de Senato'nun kontrolünü ellerine geçirmeleri halinde ise Demokratların yasa çıkarmasının zorlaşacağını anlattı. Ana siyasi odağın daha sonra 2024'teki başkanlık seçimlerine kayacağını belirten*Longo, "Genel olarak, ABD finans piyasaları, çok fazla yasanın geçmediği senaryoyu sevme eğilimindedir. Böylece piyasa güçleri tüketicilerin ve işletmelerin ihtiyaçlarını karşılamaya çalışabilir" dedi.

"SEÇMENLER, GIDADAKİ YÜKSEK FİYATLARDAN RAHATSIZ" American*Enterprise Institute (AEI) Kıdemli Uzmanı Desmond Lachman da ara seçimlerin*enflasyonun yüzde 8'i aştığı, son 40 yılın*en*yüksek seviyesine ulaştığı bir zeminde yapılacağını söyledi. Bu durumun ücretleri*enflasyona ayak uyduramayan ortalama bir çalışanı olumsuz etkilediğini vurgulayan Lachman, "Seçmenler özellikle benzin ve gıda ürünlerinin yüksek fiyatlarından rahatsız. Bu nedenle*enflasyon, bu seçimlerde bir numaralı*ekonomik ve genel sorun" dedi. Lachman,*seçmenlerin*çoğunluğunun Biden'ın*ekonomiyi kötü yönettiğini düşündüğünü belirtti.

Bu nedenle Demokratların Temsilciler Meclisi'ndeki mevcut çoğunluklarını kaybetmelerinin muhtemel olduğuna dikkati çeken*Lachman, bunun Başkan Biden'ı siyasi gündemini ilerletemeyecek bir "topal ördek" haline getireceğini ifade etti. Lachman, piyasaların ise daha fazla*büyük*kamu harcamasını imkansız hale getireceğinden*dolayı bu sonuçla rahatlayabileceğini aktardı.