ABD 6 bin yıllık mermer idolü iade etmedi

Türkiye'nin Guennol Stargazer (Guennol Yıldız Avcısı) adlı mermer idolün iadesi için temyiz davası olumsuz sonuçlandı. 6 bin yıllık mermer idol, New York'ta eseri satışa sunan Michael Steinhardt ve Christie's Müzayede Evi'nden geri alınamıyor.

Türkiye, çalınan 6 bin yıllık mermer idolü, ABD'deki Christie's Müzayede Evi ve serbest fon milyarderi Michael Steinhardt'tan geri alamıyor.

Türkiye'den kaçırılan tarihi eser, New York'ta 2017'de Christie's Müzayede Evi tarafından düzenlenen açık artırmada yaklaşık 14,5 milyon dolara satılmıştı. Türkiye, Kültür Bakanlığı aracılığı ile itiraz ederek satışı durdurmuş ve eserin iadesini istemişti. Türkiye'nin Guennol Stargazer (Guennol Yıldız Avcısı) adlı mermer idolün iadesi için New York'ta eseri satışa sunan Michael Steinhardt ve Christie's Müzayede Evi'ne açtığı dava olumsuz sonuçlanınca dava temyize gitmişti. ABD'deki temyiz mahkemesi, Türkiye'nin çalıntı suçlaması yapmak için uzun bir süre beklediğini iddia ederek iade talebine olumsuz yanıt verdi.

İADE TALEBİNİN GEÇ YAPILMASI GEREKÇE GÖSTERİLDİ

Manhattan'daki 2. ABD Temyiz Mahkemesi, Türkiye'nin Guennol "Stargazer" adlı kadın heykelinin 1990'larda topraklarından haksız yere çıkarılmış olabileceğini "bilmesi için nedenleri olduğunu" söyledi. Türkiye'nin, müzayede evinin satmak için listelediği Nisan 2017'ye kadar idolün sahibi Christie ve Steinhardt'a dava açmayı beklediğini ekledi. Mahkeme yargıcı, "Türkiye, kendi Kültür Bakanlığı'ndan Stargazer'ın New York'ta olduğuna dair işaretler almasına rağmen kararsız kaldı" diyerek Türkiye'nin iddiasını 2017 yılına kadar getirmemesini, hatta soruşturmamasını mantıksız buldu.

Türkiye'nin avukatı Lawrence Kaye, duruşmada Türkiye'nin idolün sahibi olduğunu ve haklarını savunurken "gayretli" olduğunu belirterek, ülkenin sonraki adımlarını düşünerek hareket ettiğini söyledi. Kaye, bu kararın, Türkiye'yi kendisinden çalınan kültürel varlıkları geri istemekten caydırmayacağını aktardı.

MAHKEME "ESER GİZLENMEDİ" DEDİ*

Türkiye, eser için mülkiyet talebinde bulunurken, antik eserlere geniş haklar tanıyan 1906 Osmanlı Kararnamesi'ne atıfta bulundu. Türkiye, "bilinmeyen antik eserler hazinesindeki" her şeyi araştırmanın imkansız olacağını söyledi ve Christie's Müzayede Evi, idolün kaynağını sınırlı olarak açıklayana kadar Stargazer'a yönelik iddiasının farkında olmadığını ve farkında olması gerekmediğini belirtti. Mahkeme, Stargazer'ın New York Metropolitan Sanat Müzesi'nde 30 yılı aşkın bir süredir sergilendiğini ve 1990'lar boyunca ABD Kültür Bakanlığı'nın bu konuda makaleler ve sunumlar yayınladığını söyledi. Mahkeme başkanı, kararında "Stargazer gizlilik içinde yaşamadı" dedi.

ALICI SON ANDA VAZGEÇTİ

22,9 cm boyundaki Stargazer (Gökbilimci) heykeli, adını, başının gökyüzüne doğru hafifçe yukarı doğru olmasından alıyor. Fon milyarderi Michael Steinhardt ve eşi, 1993'te Stargazer için 1,5 milyon dolar ödedi. Christie's, onu 14,5 milyon dolara müzayedeye çıkardı, ancak alıcı vazgeçti.