AB, Macaristan'ın milyarlarca euroluk fonunu dondurmak istiyor

Avrupa Birliği (AB) Komisyonu, Covid-19 salgınının ekonomik etkilerini hafifletmek için hazırlanan kurtarma programı kapsamında Macaristan'ın alması öngörülen 5,8 milyar euro ve AB bütçesinden alması beklenen 7,5 milyar euroluk uyum fonlarının, ülkenin hukukun üstünlüğü alanında ilerleme sağlaması durumunda verilmesini teklif etti.

AB Komisyonu Başkan Yardımcısı Valdis Dombrovskis, Komisyon üyeleri Johannes Hahn ve Didier Reynders, Brüksel'de, Macaristan'ın çeşitli AB fonlarından faydalanmasıyla ilgili alınan karara ilişkin basın toplantısı düzenledi. Macaristan'ın AB Komisyonu'na sunduğu kurtarma programı planını olumlu değerlendirdiklerini belirten Dombrovskis, "Macaristan'ın ilgili düzenlemenin bütün koşullarını karşılayan sağlam bir reform ve yatırım programı var." dedi. Dombrovskis, Macaristan'ın kurtarma planını onayladıklarını belirterek, bu aşamada planın uygulanmasını değerlendirmediklerini söyledi. Planın yürürlüğe girmesi için AB Konseyi'nde üye ülkeler tarafından onaylanması gerektiğini anımsatan Dombrovskis, uygulanacak programı değerlendireceklerini ve yeterli bulmaları durumunda fonları serbest bırakacaklarını bildirdi. Dombrovskis, "Macaristan'ın kurtarma programından ödeme almaya başlayabilmesi için 27 temel kilometre taşını yerine getirmesi gerekiyor." dedi. Kilometre taşlarının, koşulluluk mekanizması kapsamında da yer aldığını aktaran Dombrovskis, Macaristan'ın iyileştirici tedbirler konusunda adımlar atması gerektiğini söyledi. Dombrovskis, AB bütçesine ilişkin koşulluluk mekanizmasının farklı çalıştığına işaret ederek, mekanizma kapsamında Macaristan'ın alabileceği uyum fonlarının yüzde 65'ini temsil eden 7,5 milyar euronun askıya alınması kararı aldıklarını bildirdi. SÜREÇ HAKKINDA

AB, uzun süredir Macaristan'ı demokrasi ile hukukun üstünlüğü gibi temel alanlarda gerileme olduğu gerekçesiyle eleştiriliyordu. Ayrıca AB, Macaristan'ın kurtarma programına onay vermiyor ve hukukun üstünlüğü koşulu mekanizması kapsamında ülkeye sağlanacak AB fonlarını aktarmıyordu. Komisyon, 18 Eylül'de, hukukun üstünlüğü ilkesini ihlali gerekçesiyle AB bütçesinden Macaristan'a sağlanan fonların yaklaşık 7,5 milyar euroluk kısmının askıya alınması teklifinde bulunmuştu. Macaristan ise buna karşılık 17 iyileştirici önlemi almayı taahhüt etmişti. Son değerlendirmede Komisyon, Macaristan'ın adımlarını yeterli bulmadı ve ülkeye AB fonlarının gönderilmemesini tavsiye etti. AB Konseyi'nin, Komisyon önerisine ilişkin kararını aralık ayında nitelikli çoğunlukla alması bekleniyor KURTARMA PROGRAMI

AB, salgının ardından "Yeni Nesil AB" adlı yaklaşık 800 milyar euroluk kurtarma programı hazırlamıştı. AB Komisyonu, üye ülkelerin teminatıyla kurtarma programı için sermaye piyasalarında borçlanıyor. Komisyon, bu kaynağı üye ülkelere hazırladıkları yatırım ve reform planları doğrultusunda uygun koşullu kredi ve hibe olarak dağıtıyor. Üye ülkeler, bu kaynağı, dijital dönüşüm ve iklim hedefleri ile uyumlu biçimde yatırıma dönüştürüyor. AB Komisyonu, Covid-19 salgınının ekonomik sonuçları ile mücadele amacıyla üye ülkeler için hazırlanan kurtarma fonu kapsamında Macaristan'a vereceği fonları onaylamıyordu. Diğer AB üyesi ülkelerin tamamının programları onaylanmış, çoğu ülke milyarlarca euroluk kaynak almıştı. Macaristan'ın kurtarma fonlarından 5,8 milyar euro hibe alması öngörülüyordu. Ülkenin, kurtarma planının bu yıl bitimine kadar onaylanmaması halinde bu fonların 4,1 milyar euroluk kısmını kaybetmesi söz konusu olacaktı. Son kararla AB Komisyonu, Macaristan'ın planını onaylamış oldu. Ancak fonları göndermek için Macaristan'ın 27 kriterde ilerleme göstermesini şart koştu. AB'nin Macaristan'dan beklediği reformlar arasında yargı bağımsızlığı, AB fonlarının harcanmasının denetimi, yolsuzlukla mücadele ve raporlama gibi çeşitli alanlar yer alıyor.