platnet
Forum Üyesi
1. Aşağıdaki boşluklara, cümlelerde verilen bilgiler doğru ise “D”, yanlış ise “Y” yazınız.(D) Tiyatro kelimesi ilk dönemlerde oyunların oynandığı yer anlamına gelmekteydi.(D) Tiyatro oyunlarına kaynaklık eden eserler “dramatik metin” olarak adlandırılır.(Y) Tiyatro metinleri her zaman oynanmak amacıyla kaleme alınır.(D) Tiyatro, dinî törenlerden doğan ve tarihi çok eskilere uzanan bir sanattır.(D) Tiyatro oyunlarını genellikle dramatik metinleri yazanlar sahneye koyar.(D) Tiyatro metinleri çeşitli bölümler hâlinde yazılır ve oynanır.(D) Tiyatro metinleri konu, kişi ve anlatım özelliklerine göre farklı türlere ayrılır.(Y) Tiyatro metinleri sahnelenirken seyirciyle iletişime geçilir.(D) Yalnızca okunmak üzere yazılmış tiyatro metinleri de vardır.2. Aşşağıdaki terimlerden hangisi tiyatro ile ilgili değildir?A) Suşör B) Lirik C) Dekor*D) Üç birlik kuralı E) PerdeDekor, bir tiyatro oyunu sırasında sahnede kullanılan ve oyunu tamamlayan aksesuarların tümüdür.Üç birlik kuralı - Klasik tiyatroda yer, zaman ve konu birliğini esas alan kural. Dram sanatının klasik bir ilkesi olan, yerde, sürede ve olayda birlik kuralı. Klasik oyunların özelliği olan Yer-Zaman-Olay birliğini getiren kuram.Perde, tiyatro eserinin bölümlerinin her birine verilen ad. Bu bölümler sahnedeki perdenin açılmasıyla başlayıp kapanmasıyla biter.Ayrıca bu perdeler arası mola da verilir.Lirik şiir, duyguların coşkun bir dille anlatıldığı edebiyat eserlerinin genel adıdır. Latince lyricus, Yunanca lyricos, Fransızca lyrique kelimelerinden türemiştir. Sözlük anlamı ise; coşkun, ilhamla dolu demektir.3. Aşağıda verilen cümlelerin ilgili olduğu terimleri boş bırakılan yerlere yazınız.a) Tiyatro eserinin konusuna göre hazırlanıp kullanılan eşyanın toplu adı. DekorDekor: Tiyatroda, sahneyi eserin konusuna göre döşeyip hazırlamada kullanılan eşyanın toplu adı. Üç çeşit dekor vardır: realist dekor, şairane dekor, stilize dekor.b) Trajedilerde uyulması gerekli kural. Üç birlik kuralıÜç birlik kuralı: Tragedyada uyulması gerekli üç temel kural. Bu kurallar şunlardır:Zaman birliği (vak’anın en çok 24 saat içinde geçmesi),Yer birliği (vak’anın aynı yerde geçmesi),Vak’a birliği (eserin bir tek ana vak’a çevresinde gelişmesi).c) Tiyatroda sanatçıların giydiği, oyuna uygun kıyafet.*KostümKostüm: Tiyatroda sanatçıların giydiği oyuna uygun kıyafet.ç) Oyunlarda kişilerin birbirine söyledikleri sözlerden her birine verilen ad. TiratTirat: Sahnede kişilerin birbirlerine karşı söyledikleri uzun sözler.4. Aşağıdakilerden hangisi trajedi türünün özelliklerinden değildir?A) Manzum olarak kaleme alınır.B) Klasisizm akımının etkisinde gelişmiştir.C) Konusunu günlük hayattan alır.D) Üsluba önem verilir.E) Trajedide üç birlik kuralına uyulur.Trajedinin genel özellikleri şunlardır: Konusunu seçkin kimselerin hayatından ya da mitolojiden alır. Kahramanları tanrılar, tanrıçalar ve soylu kimselerdir. Kusursuz bir üslubu vardır. Kaba sözlere yer verilmez. Eser baştan sona kadar ağırbaşlı, ciddi bir hava içinde geçer. Çirkin olaylar, seyircinin gözü önünde gerçekleştirilmez, sahne arkasında gerçekleştirilir. Bu olaylar haberciler tarafından sahnede aktarılır. Üç birlik kuralına uyulur. (Yer, zaman, olay) Oyunda koroya yer verilir. Ünlü trajedi yazarları; Eski Yunan; Aiskhylos, Eurupides, Sophokles. Fransız; Corneille, Racine’dir.5. Kısa oyun yazma ile ilgili aşağıda verilen aşamaları önceliklerine göre sıralayınız.(4) Çatışmayı belirleme(6) Yazım ve noktalama hatalarını düzeltme(1) Konu ve temayı belirleme(5) Dekor ve kostümle ilgili ayrıntıları yazma(3) Dramatik örgüyü belirleme(2) Oyundaki kişileri ve özelliklerini belirlemeKısa oyunlar aşağıda belirtilen aşamalarla yazılır:1. Hazırlık• Konu ve temayı belirleme• Oyundaki kişileri ve özelliklerini belirleme*2. Planlama• Sahneyi /sahneleri belirleme• Dramatik örgüyü belirleme• Çatışmayı belirleme*3. Taslak metni oluşturma• Dekor ve kostümle ilgili ayrıntıları yazma• Hareketlere ait betimlemeleri yazma• Diyalog ve monolog oluşturma*4. Taslak metni geliştirme ve düzeltme• Metin tutarlılığını değerlendirme• Yazım ve noktalama hatalarını düzeltme*5. Yazılan Metni PaylaşmaYazma Sürecini Uygulama*Beşer kişilik gruplara ayrılarak 3-5 dakikada oynanabilecek kısa bir oyun metni yazınız. Metninizi yazarken yukarıda verilen aşamaları dikkate alınız. Metninizi oluştururken okuma metinlerinden yeni öğrendiğiniz kelimeleri kullanmaya özen gösteriniz. Metnin konusuna grup arkadaşlarınızla birlikte karar veriniz.Kısa Oyun Sahnelemek için aşağıda belirtilen aşamalar takip edilir:1. Rol dağılımı yapılır.2. Sahne ve dekor düzenlenir.3. Yazılan kısa oyun sahnelenir.*Daha önce grup arkadaşlarınızla birlikte yazdığınız kısa oyununuzu yukarıdaki aşamalara uyarak sahneleyiniz. Sahnelediğiniz oyunu sunum açısından değerlendiriniz.Leman — Elin yabanı kurmuş karşı mahalleye modern lüks eczaneyi, bütün raşar dizi*dizi Avrupa ilaçları.Sadettin — Şu havanı görüyor musun Leman Hanım şu havanı? (Onu kolundan tutar*laboratuvarın açık kapısından görünen teraziyi göstererek) Bir de şu teraziyi. Eczacılığın*anası, evladı, olmuşu olacağı, namusu haysiyeti budur işte. Yoksa selefon ambalajlı, cicili*bicili kutularla vitrin avcılığı değil. Değil mi öyle Reca-i Bey? Değil mi tapucu?Recai — Ona ne şüphe?Sadettin — (Havan ezerek) Ne anladım ben dozaj makinesi ile yapılan ilaçtan. Sade toz*ezmez bu havan. El ayasının sıcaklığı ile insan sevgisi de karışır ilacın terkibine.*Haldun Taner6. Yukarıdaki metnin tür özelliklerini aşağıda verilen boşluğa yazınız.7. Aşağıdakilerden hangisi dram türünün özelliklerinden değildir?A) Romantizm akımının etkisinde gelişmiştir.B) İyi veya kötü bütün olaylar sahnede gösterilir.C) Manzum veya mensur olarak yazılabilir.D) Konular günlük hayattan seçilir.E) Kahramanlar soylu kişilerdir.ÖĞRETMEN — Ödevini getir.OSMAN — Getiremem.OĞRETMEN — Niye?OSMAN — Hazırlamadım.ÖĞRETMEN — Yine mi?OSMAN — Çok önemli bir konuda araştırma yapıyordum, onun için hazırlayamadım.ÖĞRETMEN — Yaaa, neyi araştırıyordun oğlum?OSMAN — Dâhilerin öğrencilik yıllarını.ÖĞRETMEN — Üç yıldan beri bu okulda kütüphanenin nerde olduğunu araştırmamış olan sen, dâhilerin öğrencilik yıllarını araştırdın öyle mi?OSMAN — Evet.ÖĞRETMEN — Anlat öyleyse.OSMAN — Peki. Modern fiziğin kurucusu olan Aynştayn çok kötü bir öğrenciymiş, ünlü*bilgin Darvin de. Hatta bir gün babası Darvin’e şöyle bağırmış öğretmenim. "Fare kovalamaktan*başka bir iş yaptığın yok, ailemizin yüz karasısın." Dâhi besteci Vagner, büyük*ozan Baudelaire (Bodler), ünlü hikâyeci Edgar Allen Poe (Edgır Elın Po) da tembel, başarı*sız öğrencilermiş. Gelmiş, geçmiş romancıların en büyüğü olan Balzac (Balzak) için gençliğinde şöyle demişler. “Tembel, uyuşuk, dalgacının biri”…ÖĞRETMEN — Ne sonuca vardın evladım?OSMAN — Öğrencilik yıllarımız birbirine bu kadar benzediğine göre, belki ben de dâhiyimdir…Turgut Özakman8. Yukarıdaki metin, aşağıda verilen tiyatro türlerinden hangisinin özelliklerini taşımaktadır?A) Dram B) Komedi C) Trajedi*D) Müzikal E) Orta OyunuDram (tiyatro), Sahne için yazılmış tiyatro oyunuKomedi veya güldürünün klasik (komedi tiyatrosu) ve popüler (güldürme amaçlı espri) olmak üzere izlediği yolları vardır. Tiyatroda bu yol, trajedi'de başrol oyuncusunun yüksek statüsünü kaybetmesi üzerinedir. Komedide ise genç ve yaşlı bir otorite arasındaki yüzleşme söz konusudur.Trajedi (tragedya): bu sözcük Yunanca tragoidia'dan gelir; tragos (keçi) ve oidie (türkü) sözcüklerinin birleşmesiyle "keçilerin türküsü" anlamına kullanılır. Dionysos şenliklerinde koro, tanrının ona bağlı kölelerini simgeliyordu.Müzikal kendine özgü, yalın bir olay örgüsü olan, müzik, dans ve diyalogların olaylarla bütünleştiği duygusal ve eğlendirici sahne gösterisi, oyun ya da filmdir.Orta oyunu, han ya da kahvehane gibi kapalı yerlerde de oynanmakla birlikte, genel olarak açık yerlerde ortada oynanan bir oyundur. Oyunun oynandığı yuvarlak ya da oval alana palanga denir. Oyunun dekoru; yeni dünya denilen bezsiz bir paravandan ve dükkân denilen iki katlı bir kafesten oluşur.“Kayığı temizleyenler sekiz kişi idi. Yedisi bizim adadandı. Sekizincisini, zayıf, sarı,*hastalıklı adamı hiç görmemiştim. Ne kadar dostça, ne kadar içten bir sevgi ile çalışıyordu.*O adam da bir dülger alabilmek, bu balığı hak etmek için elinden geleni yapıyordu.*Nihayet iş bitti. ‹ki büyük dülger balığını reis arkaya attı. Tayfalardan birine:- Bunu bize götür sonra dedi, ötekileri de pay yap.*Üçer tane alanlar oldu. Dışarıdan gelen bir tane versinler diye bekledi. Yüzünde tatlı bir*gülümseme ve çalışmaktan doğabilmiş hafif bir kırmızılık vardı. Bu kırmızılık pay dağıtanadamın elinde bir tek balık kalıncaya kadar adamın yanağında durdu. Sonra birdenbire uçtu.*Yüzündeki gülümseme önce tehlikeli bir hâlde dondu. Sandım ki böyle, bütün ömrünce*böyle donuk bir tebessümle kalıverecek adam. Etrafına bakındı. Kendine bakan birini gördü.Gülümseme, yüzünde birdenbire bir meyve gibi çürüyüverdi. Gözleri hayretle büyüdü. Son*balığı kayıktaki adam, rıhtıma fırlatmıştı. Adamın yüz ifadeleri nerede ise yine eski temiz,*memnun hâlini, taze meyve hâlini alıverecekti. ‹ki adım attı. Elini balığa doğru uzatmak*üzere eğildi. Ama ötekilerden, başparmağına irisinden bir dülger balığı takmış birisi, kocaman*çizmeli ayağını dülger balığının sırtına bastı:- Ne o? dedi; hemşerim. Dur bakalım. Dağdan gelip bağdakini kovmayalım.”Sait Faik Abasıyanık9. Yukarıdaki metni tiyatro oyunu hâlinde defterinize yazınız. Metne eklemeler yapabilirsiniz.Kaynak: 2016-2017 9. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı 227-228-229-230. Sayfa 6. Ünite Sonu Değerlendirme Çalışmaları Cevapları Meb Yayınları
